Τουρκία–Ιράν: Κοινή γραμμή απέναντι στο Ισραήλ και στόχος τα 30 δισ. δολάρια στο εμπόριο

Σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη συγκυρία για τη Μέση Ανατολή, η Τουρκία και το Ιράν εμφανίστηκαν πλήρως ευθυγραμμισμένα ως προς την εκτίμησή τους ότι ο ισραηλινός επεκτατισμός αποτελεί τον μεγαλύτερο παράγοντα αποσταθεροποίησης στην περιοχή. Η θέση αυτή διατυπώθηκε με σαφήνεια κατά τη συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στην Τεχεράνη στις 30 Νοεμβρίου 2025, μεταξύ του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Hakan Fidan και του Ιρανού ομολόγου του Abbas Araghchi, στο πλαίσιο των προπαρασκευαστικών επαφών για την ένατη σύνοδο του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Τουρκίας–Ιράν.

Οι δύο υπουργοί, πέραν της υψηλής πολιτικής που κυριάρχησε στη συζήτηση, επιχείρησαν να δώσουν και έναν ξεκάθαρα οικονομικό και θεσμικό χαρακτήρα στη συνεργασία τους. Το θέμα της ασφάλειας βρέθηκε από νωρίς στο επίκεντρο, με κοινή αναφορά στις εξελίξεις στη Γάζα, αλλά και στις εντάσεις σε Συρία και Λίβανο, καθώς και στη συνολική περιφερειακή αστάθεια που, όπως σημείωσαν, τροφοδοτείται από τις ισραηλινές στρατιωτικές επιχειρήσεις.

Κοινή δήλωση με σαφείς αιχμές

Σε κοινή δήλωση που προκάλεσε διεθνή αντίκτυπο, οι δύο υπουργοί χαρακτήρισαν τη συνέχιση της ισραηλινής επεκτατικής πολιτικής ως «τη μεγαλύτερη απειλή» για την ειρήνη και τη σταθερότητα στη Μέση Ανατολή. Ο Hakan Fidan επανέλαβε τον στόχο της Άγκυρας για μονιμοποίηση της εκεχειρίας στη Γάζα και κάλεσε τη διεθνή κοινότητα να ασκήσει πίεση, ώστε να σταματήσουν οι ισραηλινές ενέργειες σε γειτονικές χώρες.



Οικονομική συνεργασία: Ο στόχος των 30 δισ. δολαρίων

Πέρα από τις γεωπολιτικές τοποθετήσεις, η συνάντηση ανέδειξε την ανάγκη για βαθύτερη οικονομική σύζευξη. Οι δύο πλευρές συμφώνησαν ότι ο σημερινός όγκος εμπορικών συναλλαγών υπολείπεται κατά πολύ των δυνατοτήτων τους, θέτοντας ως νέο φιλόδοξο στόχο τα 30 δισ. δολάρια ετησίως.

Προς αυτήν την κατεύθυνση, συμφωνήθηκε η άρση εμπορικών και επενδυτικών εμποδίων, καθώς και η αναβάθμιση των υποδομών διασυνδεσιμότητας, logistics και μεταφορών. Ο Τούρκος ΥΠΕΞ υπογράμμισε ότι απαιτείται «πολύ περισσότερη δουλειά» σε αυτούς τους τομείς, ενώ ανακοινώθηκε και η πρόθεση της Τεχεράνης να ανοίξει νέο Γενικό Προξενείο στην επαρχία Βαν της ανατολικής Τουρκίας.

Ενέργεια και ασφάλεια: Στρατηγική σύγκλιση

Στο ενεργειακό μέτωπο, η ιρανική πλευρά επιβεβαίωσε ότι παραμένει «ο πιο αξιόπιστος προμηθευτής ενέργειας» της Τουρκίας. Οι συζητήσεις επικεντρώθηκαν στο κρίσιμο συμβόλαιο προμήθειας φυσικού αερίου, το οποίο λήγει τον Δεκέμβριο του 2026, με την Τεχεράνη να εκφράζει ξεκάθαρη πρόθεση παράτασής του. Παράλληλα εξετάστηκαν τομείς διεύρυνσης της συνεργασίας στην ηλεκτρική ενέργεια.

Στο πεδίο της ασφάλειας, οι δύο χώρες συζήτησαν συντονισμένες κινήσεις για την αντιμετώπιση των παράτυπων μεταναστευτικών ροών, κυρίως από το Αφγανιστάν, ενώ έθεσαν επί τάπητος και άλλα κρίσιμα διεθνή ζητήματα, όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι εξελίξεις στον Νότιο Καύκασο. Ο Hakan Fidan εξέφρασε εκ νέου τη διάθεση της Άγκυρας να συμβάλει στην εξεύρεση λύσης για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν μέσω διπλωματικών διαύλων, υπογραμμίζοντας την ανάγκη άρσης των κυρώσεων με ταυτόχρονη τήρηση του διεθνούς δικαίου από την Τεχεράνη.

Προς ενίσχυση του στρατηγικού άξονα Άγκυρας–Τεχεράνης

Η συνάντηση των δύο υπουργών θέτει τα θεμέλια για ενίσχυση της στρατηγικής συνεργασίας, ενόψει της επικείμενης συνεδρίασης του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Τουρκίας–Ιράν, η οποία αναμένεται να πραγματοποιηθεί σύντομα στην Τεχεράνη με τη συμμετοχή των δύο Προέδρων.

Πηγή:bosphorusnews.com