Συρία: Το Σκιώδες Κράτος

Σε ένα ήσυχο προάστιο της Μόσχας, ένας άντρας που κάποτε διοικούσε την πιο τρομακτική υπηρεσία πληροφοριών της Συρίας κοιτάζει το τηλέφωνό του, ηχογραφώντας ένα φωνητικό σημείωμα. «Κάντε υπομονή, λαέ μου», ψιθυρίζει. «Εγώ είμαι αυτός που θα αποκαταστήσει την αξιοπρέπειά σας». Εκατοντάδες μίλια μακριά, σε ένα πολυτελές δωμάτιο ξενοδοχείου στην ίδια πόλη, ένας δισεκατομμυριούχος που χρηματοδότησε μια δικτατορία σχεδιάζει μια μεσσιανική επιστροφή, πιστεύοντας ότι ο Θεός τον έχει επιλέξει για να ηγηθεί μιας αποκαλυπτικής τελικής μάχης στη Δαμασκό.


Πρόκειται για τον Υποστράτηγο Καμάλ Χασάν και τον Ράμι Μαχλούφ, τον εξόριστο αρχηγό των μυστικών υπηρεσιών και ξάδερφο του εκδιωχθέντος δικτάτορα Μπασάρ αλ-Άσαντ. Κάποτε πυλώνες του καθεστώτος, τώρα είναι ανταγωνιστικοί χρηματοδότες ενός σκιώδους πολέμου. Μια έρευνα του Reuters, βασισμένη σε συνεντεύξεις με 48 εμπιστευτικούς ανθρώπους και σε μια συλλογή οικονομικών και επιχειρησιακών εγγράφων, αποκαλύπτει ότι διοχετεύουν εκατομμύρια σε δεκάδες χιλιάδες πιθανούς μαχητές κατά μήκος των μεσογειακών ακτών της Συρίας. Στόχος τους δεν είναι η αποκατάσταση του Άσαντ, αλλά η διάσπαση της Συρίας και η ανάκτηση της προσωπικής εξουσίας ελέγχοντας την Αλαουιτική καρδιά της. Αυτή είναι η ιστορία ενός καθεστώτος που δεν πέθανε, απλώς βγήκε στο εξωτερικό και τώρα προσπαθεί να εξαγοράσει τον δρόμο του πίσω στην περιοχή.

Το Σχέδιο: Δωμάτια Διοίκησης, Μετρητά και Αμφισβητούμενη Πίστη

Το έπαθλο είναι ένα κρυφό δίκτυο: 14 υπόγεια διοικητήρια που έχτισε ο Άσαντ κατά μήκος της ακτής, εξοπλισμένα με όπλα, εξοπλισμό επικοινωνίας και χάρτες. Για τους συνωμότες, αυτό το δίκτυο είναι το «Νησί του Θησαυρού». Ο Χασάν ισχυρίζεται ότι έχει 12.000 μαχητές. Τα έγγραφα του Μαχλούφ καυχιούνται για 54.000. Στην πραγματικότητα, οι διοικητές επί τόπου παραδέχονται ότι παίρνουν χρήματα και από τις δύο πλευρές, με την αφοσίωσή τους τόσο κατακερματισμένη όσο και η ίδια η συνωμοσία. Οι μισθοί είναι πεντανόστιμα, 20 δολάρια το μήνα, γεγονός που υπογραμμίζει μια στρατηγική που βασίζεται στη φτώχεια και τα παράπονα, όχι στον ιδεολογικό ζήλο.

Ο Μεσσίας και ο Αρχηγός Κατασκόπων: Μια Τοξική Αντιπαλότητα

Από το ξενοδοχείο του στη Μόσχα, ο Makhlouf, ο οποίος πιστεύει ότι εκπληρώνει μια σιιτική προφητεία, διοχετεύει εκατομμύρια σε μισθοδοσίες μέσω φιλανθρωπικών οργανώσεων-βιτρίνας. Ο Hassan, κοχλάζοντας από την υποτιθέμενη κακομεταχείρισή του, επενδύει σε κυβερνοπόλεμο και ανθρωπιστικά μέτωπα. Η διαμάχη τους είναι δηλητηριώδης και προσωπική. Μοιράζονται έναν στόχο, τον έλεγχο της ακτής των Αλαουιτών, αλλά δεν μπορούν να συνεργαστούν, υπονομεύοντας την ίδια την εξέγερση που επιδιώκουν να πυροδοτήσουν. Δεν πρόκειται για συντονισμένη εξέγερση. είναι ένας πόλεμος προσφορών για την ψυχή μιας απογοητευμένης μειονότητας.

Ο Αδελφός που Δεν Θα Σε Αφήσει

Στο βάθος παραμονεύει ο Μαχέρ αλ-Άσαντ, ο αδελφός του δικτάτορα. Εξακολουθεί να ελέγχει τα οικονομικά δίκτυα και την αφοσίωση έως και 25.000 πρώην στρατιωτών. Δεν έχει ακόμη ξοδέψει ούτε διοικήσει, αλλά η πιθανή υποστήριξή του είναι το έπαθλο που ο Χασάν διεκδικεί απεγνωσμένα. Η αδράνεια του είναι το πιο σημαντικό σημείο καμπής της πλεκτάνης και το πιο ασταθές άγνωστό της.

Ο Λογισμός της Ρωσίας: Φιλοξενία, όχι Υποστήριξη

Η Μόσχα παρέχει καταφύγιο, αλλά έχει αρνηθεί την αποφασιστική υποστήριξη. Μετά την επίσκεψη του νέου προέδρου της Συρίας, Αχμέντ αλ-Σαράα, στο Κρεμλίνο τον Οκτώβριο, το μήνυμα ήταν σαφές: Η προτεραιότητα της Ρωσίας είναι οι στρατιωτικές της βάσεις, όχι η αποκατάσταση της κλίκας του Άσαντ. Οι συναντήσεις των συνωμοτών με Ρώσους αξιωματούχους έχουν γίνει σπάνιες. Έχουν καταφύγιο, αλλά όχι ιππικό.

Η Αντίδραση της Δαμασκού: Το Τρόπο του Εσωτερικού

Για να διαλύσει την πλεκτάνη, η νέα κυβέρνηση χρησιμοποίησε το απόλυτο αντίμετρό της: τον Χαλέντ αλ-Αχμάντ, πρώην ιδρυτή της παραστρατιωτικής οργάνωσης Άσαντ και παιδικό φίλο του Προέδρου Σάρα. Αλαουίτης ο ίδιος, ο αλ-Αχμάντ έχει ως αποστολή να προσφέρει θέσεις εργασίας, ανάπτυξη και ένα μέλλον μέσα σε μια νέα Συρία, στοιχηματίζοντας ότι η πραγματική σταθερότητα θα υπερισχύσει των χρημάτων και των αποκαλυπτικών υποσχέσεων των εξόριστων.

Η επόμενη σύγκρουση στη Συρία μπορεί να μην ξεκινήσει με ένα χτύπημα, αλλά με μια τραπεζική μεταφορά. Οι εξόριστοι συνωμότες στη Μόσχα προσπαθούν να μετατρέψουν σε όπλα τη νοσταλγία, το θρησκευτικό άγχος και την οικονομική απελπισία. Ωστόσο, το σχέδιό τους ακυρώνεται από εσωτερικές διαμάχες, την έλλειψη ισχυρών χορηγών και μια κυβέρνηση που εργάζεται ενεργά για να αντιμετωπίσει τα παράπονα που εκμεταλλεύονται.

Ο πραγματικός κίνδυνος δεν είναι μια επικείμενη, μεγάλης κλίμακας εξέγερση, αλλά μια αργή εξέγερση, ένας πόλεμος φθοράς χαμηλής έντασης που χρηματοδοτείται από το εξωτερικό και διαιωνίζει την αστάθεια και εμποδίζει την εύθραυστη ανάκαμψη της Συρίας. Η αναφορά από τη Μόσχα δεν αφορά έναν επικείμενο στρατό, αλλά μια επίμονη, αγοραστική σκιά. Το μέλλον της Συρίας θα καθοριστεί όχι μόνο στους δρόμους της Ταρτούς, αλλά και από την προθυμία του λαού της να επιλέξει μια πορεία προς τα εμπρός αντί για μισθούς του παρελθόντος.

Πηγή:moderndiplomacy.eu