Τι σημαίνει για την ευρωπαϊκή άμυνα η απόσυρση των αμερικανικών δυνάμεων από τη Ρουμανία



Την 29 Οκτωβρίου 2025  το ρουμανικό υπουργείο Άμυνας και ο αμερικανικός στρατός ανακοίνωσαν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα αποσύρουν μια ταξιαρχία στρατευμάτων που εναλλάσσονταν σε όλη την περιοχή, συμπεριλαμβανομένης της αεροπορικής βάσης της Ρουμανίας. Ήταν το πρώτο επίσημα ανακοινωθέν βήμα στο πλαίσιο της προγραμματισμένης απόσυρσης της παρουσίας των ευρωπαϊκών δυνάμεων από την κυβέρνηση Τραμπ. Για να μάθουμε περισσότερα για την αναδιάταξη και την ευρύτερη σημασία της, επικοινωνήσαμε με τους ειδικούς μας στο Βουκουρέστι και την Ουάσινγκτον.

Το μεγάλο ερώτημα σε όλη την ανατολική πλευρά του ΝΑΤΟ σήμερα είναι: Πρέπει αυτή η εξέλιξη να γίνει κατανοητή ως υποχώρηση των Ηνωμένων Πολιτειών ή ως στρατηγική αναδιάρθρωση;

Οι ρουμανικές αρχές επιβεβαίωσαν ότι περίπου χίλια αμερικανικά στρατεύματα θα παραμείνουν σταθμευμένα στη χώρα. Βασικά στρατηγικά περιουσιακά στοιχεία των συμμαχικών δυνάμεων θα παραμείνουν ανέγγιχτα, όπως η βάση πυραυλικής άμυνας Ντεβέσελου και η αεροπορική βάση Μιχαήλ Κογκαλνιτσέανου (MK), η οποία βρίσκεται σε φάση επέκτασης δύο δισεκατομμυρίων δολαρίων για να γίνει μία από τις μεγαλύτερες και πιο ικανές βάσεις του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη. Το Reuters ανέφερε ότι ένας αξιωματούχος του ΝΑΤΟ υπογράμμισε επίσης την Τετάρτη ότι η συνολική στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στην Ευρώπη «παραμένει μεγαλύτερη από ό,τι ήταν εδώ και πολλά χρόνια», χαρακτηρίζοντας την απόφαση ως μέρος μιας τακτικής προσαρμογής της στάσης και όχι ως απόσυρση.

Πράγματι, ο Ρουμάνος Πρόεδρος Nicuşor Dan είχε ήδη ενημερώσει το Κοινοβούλιο τον Αύγουστο σχετικά με την έγκριση της προεγκατάστασης στρατιωτικού εξοπλισμού και νέων αμερικανικών αποσπασμάτων στην αεροπορική βάση MK, χαρακτηρίζοντάς την ως «στρατηγική αναδιάρθρωση, όχι απόσυρση», στο πλαίσιο της αυξανόμενης αστάθειας στη Μέση Ανατολή και της συνεχιζόμενης ενοποίησης του ΝΑΤΟ.

Αλλά η απόφαση της Ουάσινγκτον μπορεί να επιφέρει ακούσιες συνέπειες. Αυτή η περιφερειακή ταξιαρχία ήταν μια υπενθύμιση ότι απέναντι στην λαϊκιστική πολιτική και την ρωσική παρέμβαση -μέσω drones, σαμποτάζ και παραπληροφόρησης- οι αποδυναμωμένες δημοκρατίες όπως η Βουλγαρία, η Σλοβακία και η Ουγγαρία είχαν ακόμη μια δυτική δέσμευση και στρατεύματα στα οποία μπορούσαν να βασιστούν. Αντί να αντανακλούν την εμπιστοσύνη ότι σύμμαχοι όπως η Ρουμανία μπορούν να φιλοξενήσουν, να ενσωματώσουν και να λειτουργήσουν προηγμένα μέσα εντός μιας ευρύτερης δομής διοίκησης του ΝΑΤΟ, λαϊκιστές πολιτικοί και εξτρεμιστικές φωνές μπορεί να χρησιμοποιήσουν αυτήν την υποχώρηση ως μήνυμα ότι η Μόσχα ρυθμίζει για άλλη μια φορά το ρολόι της περιοχής.

Για το Βουκουρέστι, αποτελεί έκκληση για διατήρηση της δυναμικής στον εκσυγχρονισμό των ενόπλων δυνάμεών του, επενδύσεις σε συστήματα logistics και επιτήρησης, και ευθυγράμμιση του αμυντικού σχεδιασμού του με τις αναδυόμενες αμυντικές πρωτοβουλίες τόσο του ΝΑΤΟ όσο και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), συμπεριλαμβανομένων των Εννέα του Βουκουρεστίου των χωρών της ανατολικής πλευράς του ΝΑΤΟ.

Από την οπτική γωνία της Μόσχας, η κίνηση αυτή θα χειροκροτηθεί και θα θεωρηθεί ως αποδυνάμωση της αποφασιστικότητας των ΗΠΑ. Στην πραγματικότητα, ωστόσο, εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρώπη αναλάβουν ισχυρές δεσμεύσεις, μια πιο ευέλικτη και δικτυωμένη στάση -που βασίζεται στη Ρουμανία- ενισχύει την αποτροπή ενισχύοντας την κινητικότητα, τις πληροφορίες και την ικανότητα ταχείας αντίδρασης σε όλη τη Μαύρη Θάλασσα.

Τελικά, αυτή η απόφαση θα μπορούσε να σηματοδοτήσει μια μετάβαση από την καθησύχαση στην συνιδιοκτησία της άμυνας. Η διατλαντική εταιρική σχέση δεν υποχωρεί. εξελίσσεται και μετασχηματίζεται, απαιτώντας από την Ευρώπη, και ιδιαίτερα τη Ρουμανία, να μετατρέψει την πολιτική αξιοπιστία σε επιχειρησιακή ικανότητα. Η Ρουμανία προσβλέπει στον σύμμαχό της στις ΗΠΑ για να στείλει σαφή μηνύματα και να δεσμευτεί σταθερά να συνεχίσει την παρουσία της σε όλη την περιοχή ως αποτρεπτικό παράγοντα για τη ρωσική επιθετικότητα.

Γι' αυτό το λόγο, οι ηγέτες του Πενταγώνου και του ΝΑΤΟ θα πρέπει να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια και να υπογραμμίσουν περαιτέρω ότι δεν θα υπάρξει καμία μελλοντική περικοπή των στρατιωτικών τους δυνάμεων τα επόμενα τρία χρόνια. Οι στρατιωτικές επενδύσεις των ΗΠΑ στη Ρουμανία θα πρέπει να παραμείνουν σταθερές και να συνεχίσουν να επεκτείνονται, ιδίως στην αεροπορική βάση MK.

Εν τω μεταξύ, η Ευρώπη θα πρέπει να παρέμβει και να καλύψει την αποχωρούσα ταξιαρχία. Η Ρουμανία και η ΕΕ πρέπει να εμβαθύνουν τις δικές τους αμυντικές επενδύσεις, οικονομικά, βιομηχανικά και σε δεσμεύσεις στρατευμάτων, για να διασφαλίσουν ότι η προωθημένη παρουσία του ΝΑΤΟ θα συνοδεύεται από αξιόπιστες ευρωπαϊκές δυνατότητες.

Αυτή είναι μια μέρα που πολλοί στην Ευρώπη φοβούνται εδώ και καιρό. Αλλά δεν πρέπει να αποτελεί έκπληξη—πρόκειται για μια σαφώς διατυπωμένη πολιτική κατεύθυνση που η κυβέρνηση Τραμπ έχει ανακοινώσει εδώ και αρκετούς μήνες.

Δεν θα πρέπει επίσης να είναι καιρός για πανικό. Η κυβέρνηση προσπαθεί να καθησυχάσει τους Ευρωπαίους συμμάχους ότι η σχεδιαζόμενη αναδιάρθρωση της παρουσίας των ΗΠΑ στο έδαφος της Ευρώπης θα είναι σταδιακή και μέτρια, επαναφέροντας τον αριθμό των αμερικανικών στρατευμάτων με την πάροδο του χρόνου σε επίπεδα παρόμοια με εκείνα πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022. Αυτή η κίνηση στη Ρουμανία ευθυγραμμίζεται σε γενικές γραμμές με αυτή την κατεύθυνση. Στο εύρος των πιθανών κινήσεων που θα μπορούσε να κάνει η κυβέρνηση όσον αφορά τη θέση των δυνάμεων, αυτό απέχει πολύ από το χειρότερο αποτέλεσμα για την Ευρώπη. Η σημερινή υπόδειξη του Εσθονού υπουργού Άμυνας ότι τα αμερικανικά στρατεύματα θα παραμείνουν στη χώρα της Βαλτικής θα πρέπει να προσφέρει μεγαλύτερη καθησυχασμό.

Η κυβέρνηση έχει γενικά εκπλαγεί ευχάριστα από την ευρύτερη ευρωπαϊκή αντίδραση στις απαιτήσεις της κυβέρνησης Τραμπ να αναλάβει η Ευρώπη μεγαλύτερη ευθύνη για την ασφάλειά της, με τον στόχο του 5% των δαπανών του ΝΑΤΟ να αποτελεί την κορυφαία επιτυχία. Η συνεργασία της Ευρώπης θα πρέπει να ενισχύσει τη θέση όσων εντός της κυβέρνησης υποστηρίζουν έναν σταδιακό και μετριοπαθή αναπροσανατολισμό που θα γίνει σε συντονισμό με το ΝΑΤΟ και τους Ευρωπαίους συμμάχους.

Το μάθημα για τους Ευρωπαίους ηγέτες θα πρέπει να είναι ότι η επίδειξη προόδου στις δικές τους αμυντικές δαπάνες και δυνατότητες είναι ο καλύτερος τρόπος για να διατηρήσουν τους Αμερικανούς στο προσκήνιο και να συμμετέχουν στο έργο της ευρωπαϊκής ασφάλειας. Και τους βοηθά να διατυπώσουν ως πιο λογικά τα κρίσιμα αιτήματά τους από την Ουάσινγκτον: τους παράγοντες που οι ΗΠΑ δεν αντικαθίστανται εύκολα (πληροφορίες, επιτήρηση και αναγνώριση, δυνατότητες επιθέσεων μεγάλης εμβέλειας, διοίκηση και έλεγχος, υλικοτεχνική υποστήριξη και μεταφορές, και η πυρηνική ομπρέλα των ΗΠΑ) και η διατήρηση μιας ισχνής αλλά ευρείας φυσικής παρουσίας των ΗΠΑ κατά μήκος της ανατολικής πλευράς που μπορεί να κλιμακωθεί με ταχύτητα σε μια κρίση.

Με αυτά τα δεδομένα, η Μόσχα αναπόφευκτα θα ερμηνεύσει αυτήν την κίνηση ως ένα μήνυμα ότι, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες σίγουρα δεν εγκαταλείπουν την Ευρώπη, λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τις προσπάθειές τους να αναδιαμορφώσουν τη στάση της ευρωπαϊκής τους δύναμης. Για να εξουδετερώσουν οποιαδήποτε πιθανή ενθάρρυνση της Μόσχας, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να βρουν άλλους τρόπους να σηματοδοτήσουν σαφή, μακροπρόθεσμη αποφασιστικότητα για την αποτροπή περαιτέρω ρωσικής επιθετικότητας. Το πρόσφατο πακέτο κυρώσεων είναι μια εξαιρετική αρχή. Η παροχή πυραύλων Tomahawk στην Ουκρανία και η δέσμευση κρίσιμων παραγόντων που θα την καταστήσουν λειτουργική μετά από μια κατάπαυση του πυρός θα ήταν ακόμη καλύτερη.

Πηγή:atlanticcouncil.org

Δημοσίευση σχολίου

0 Σχόλια