«ΕΕ και ΗΠΑ πρέπει να απορρίψουν τις ψευδείς αξιώσεις της Τουρκίας στο Αιγαίο», επισημαίνει σε άρθρο της, στο αμερικανικό think tank των συντηρητικών, Middle East Forum (Φόρουμ της Μέσης Ανατολής) η αναλύτρια, Elizabeth Samson (*), τονίζοντας ότι η Τουρκία, κάνοντας επιλεκτικές ερμηνείες του Διεθνούς Δικαίου, αρνούμενη να υπογράψει την UNCLOS (Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας) και απειλώντας την ελληνική κυριαρχία, υπονομεύει τη θέση της ως αξιόπιστου παράγοντα διεθνώς. Εάν η Άγκυρα επιθυμεί να θεωρείται αξιόπιστος παράγοντας, θα πρέπει να αρχίσει αναγνωρίζοντας και σεβόμενη το νομικό πλαίσιο που διέπει τις θαλάσσιες υποθέσεις, τονίζει η αρθρογράφος.
Αναλυτικά, το κείμενό της έχει ως εξής: «Στις 2 Οκτωβρίου 2025, η Τουρκία εξέδωσε μία NAVTEX (την τρίτη μέσα σε λιγότερο από ένα μήνα) για σεισμικές έρευνες από το ερευνητικό πλοίο, Piri Reis, μεταξύ 4 – 14 Οκτωβρίου, σε θαλάσσιες περιοχές του Κεντρικού Αιγαίου που υπάγονται στις ζώνες της ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Η NAVTEX κατέδειξε την αδιαφορία της Τουρκίας για το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας και την περιφρόνησή της για τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα. Θεωρώντας την κίνηση της Τουρκίας ως πρόκληση, η Ελλάδα εξέδωσε αντι-NAVTEX, με ισχύ έως τις 25 Οκτωβρίου, τονίζοντας ότι η ναυτική οδηγία της Τουρκίας περιλαμβάνει παράνομα περιοχές εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.
Η μονομερής ενέργεια της Τουρκίας αυξάνει τις περιφερειακές εντάσεις, αλλά προκαλεί και ένα επικίνδυνο προηγούμενο. Κι’ αυτό, διότι έχει να κάνει με πολιτική δημιουργίας «τετελεσμένων στη θάλασσα». Προσπαθεί να στοιχειοθετήσει de facto δικαιώματα στην πράξη, αλλά όχι μέσω νόμιμων διαπραγματεύσεων. Μια τακτική που η Κίνα συχνά χρησιμοποιεί εναντίον των Φιλιππίνων και άλλων κρατών στη Νότια Σινική Θάλασσα.
Οι νομικές αξιώσεις της Τουρκίας στο Αιγαίο έρχονται σε αντίθεση με αυτές της Ελλάδας. Το μοναδικό θαλάσσιο τοπίο του Αιγαίου, μια ημίκλειστη θάλασσα με περισσότερα από 2.000 νησιά, αποτελεί από καιρό αιτία αντιπαράθεσης μεταξύ των δύο χωρών. Οι Συνθήκες της Λωζάνης (1923) και του Παρισιού (1947) έδωσαν στην Ελλάδα την κυριαρχία επί πολλών νησιών και νησίδων του Αιγαίου, αλλά η Άγκυρα αμφισβητεί αυτό το γεγονός, επικαλούμενη υποτιθέμενες ασάφειες των συνθηκών.
Η διεθνής νομική κοινότητα δεν υποστηρίζει τις ερμηνείες της Τουρκίας και απορρίπτει το νομικό πλαίσιο επιχειρημάτων της που στόχο έχουν να εγείρει δικαιώματά της στο Αιγαίο. Στο μεταξύ, η Ελλάδα προσφεύγει με συνέπεια στο Διεθνές Δίκαιο.
Η Ελλάδα υπέγραψε τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) του 1982, η οποία δίδει στα κράτη θαλάσσια δικαιώματα με βάση τη γεωγραφία των νησιών. Η Τουρκία αμφισβήτησε την εφαρμογή της UNCLOS στο Αιγαίο, καθώς αυτή τη θέτει σε μειονεκτική θέση, όπως συμβαίνει με τις χώρες που έχουν μεν εκτεταμένη ακτογραμμή στην ηπειρωτική χώρα αλλά σχετικά λίγα νησιά.
Η Τουρκία αρνήθηκε να υπογράψει τη συνθήκη, υποστηρίζοντας ότι αν η Ελλάδα επικαλεστεί το δικαίωμά της να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα σε δώδεκα ναυτικά μίλια (επί του παρόντος είναι στα έξι μίλια) σύμφωνα με τους όρους της UNCLOS, η πρόσβαση της Τουρκίας στα διεθνή ύδατα θα περιοριστεί σοβαρά και θα καταστεί σχεδόν αδύνατη.
Αντί να υπογράψει την UNCLOS ή να συνάψει συμφωνίες, το 1995 η Τουρκία απείλησε ότι αν η Ελλάδα επικαλεστεί το δικαίωμά της -σύμφωνα με τη UNCLOS- να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα, αυτό θα αποτελούσε casus belli («αιτία πολέμου»), παραβιάζοντας έτσι το άρθρο 2 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, το οποίο απαγορεύει «απειλές ή χρήση βίας κατά της εδαφικής ακεραιότητας» άλλου κράτους μέλους των Ηνωμένων Εθνών.
Το επεισόδιο με την NAVTEX του Piri Reis αποτελεί μια ακόμη απόδειξη της συνεχιζόμενης δυσπιστίας μεταξύ των δύο χωρών. Προηγουμένως, η Τουρκία είχε εκδώσει άλλη μια NAVTEX, στις 18 Σεπτεμβρίου, υπογραμμίζοντας έτσι για μια ακόμη φορά την άποψή της ότι ορισμένα ελληνικά νησιά πρέπει να είναι αποστρατιωτικοποιημένα. Επικαλείται γι’ αυτό τις συνθήκες της Λωζάνης και του Παρισιού.
Η μη αναγνώριση της UNCLOS εκ μέρους της Αγκυρας, όμως, δεν ακυρώνει αυτόματα τις θαλάσσιες αξιώσεις της Τουρκίας, καθώς ισχύει και το εθιμικό διεθνές δίκαιο. Όσον αφορά την υφαλοκρηπίδα και τις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες (ΑΟΖ) του Αιγαίου, η Άγκυρα επιμένει ότι η θαλάσσια οριοθέτηση πρέπει να βασίζεται σε δίκαιες αρχές που λαμβάνουν υπόψη τις ακτογραμμές και την εγγύτητα, ειδικά όταν τα νησιά βρίσκονται κοντά στην ηπειρωτική χώρα ενός άλλου κράτους.
Η Τουρκία έχει βασιστεί στις υποθέσεις Λιβύη κατά Μάλτας (1985) και Νικαράγουα κατά Κολομβίας (2012), για να υποστηρίξει τους ισχυρισμούς της ότι τα διεθνή δικαστήρια μπορούν να περιορίσουν τα θαλάσσια δικαιώματα των μικρών νησιών κατά την εκδίκαση διαφορών, όταν αυτό είναι απαραίτητο για την επίτευξη ενός δίκαιου αποτελέσματος. Ωστόσο, η επίκληση αυτών των αποφάσεων από την Τουρκία είναι νομικά λανθασμένη, καθώς οι αποφάσεις αυτές δεν μπορούν να εφαρμοστούν στο πλαίσιο του Αιγαίου. Η εικόνα είναι παρόμοια, αλλά τα δεδομένα είναι διαφορετικά, γεγονός που θα άλλαζε την απόφαση του δικαστηρίου.
Αν και τόσο η Ελλάδα όσο και η Τουρκία μπορεί να έχουν βάσιμους ισχυρισμούς και ανησυχίες σχετικά με τον καθορισμό της νομικής ταυτότητας και του καθεστώτος των υδάτων του Αιγαίου, οι μέθοδοι της Τουρκίας είναι αμφισβητήσιμες, καθώς δεν μπορεί να διεκδικήσει μονομερή δικαιώματα σε αμφισβητούμενες περιοχές χωρίς δικαστική εμπλοκή και εποπτεία.
Επιπλέον, η Άγκυρα υπονομεύει την αξιοπιστία της όταν βασίζεται σε λανθασμένα νομικά επιχειρήματακαι υποκινεί αντιπαραθέσεις, χρησιμοποιώντας τακτικές «σκληρής δύναμης» (hard-power tactics), και μη επιδεικνύοντας καλή πίστη στην αναζήτηση δίκαιης μεταχείρισης.
Χρησιμοποιώντας επιλεκτικές ερμηνείες, αρνούμενη να υπογράψει την UNCLOS, απειλώντας την ελληνική κυριαρχία και κάνοντας έρευνες, όπως με τη NAVTEX για το Piri Reis, ως μοχλό για να αποκομίσει εδαφικά κέρδη, η Τουρκία υπονομεύει τη θέση της ως σοβαρού παράγοντα σε μια διεθνή τάξη βασισμένη σε κανόνες
Πηγη:meforum.org
.gif)
0 Σχόλια