Τουρκία:Το διπλό παιχνίδι της κάνοντας δουλειές με το Ισραήλ

Το διπλό παιχνίδι της Τουρκίας κανοντας δουλειές με το Ισραήλ ενώ ισχυρίζεται μποϊκοτάζ.

Με τις επιθετικές πολιτικές και τον πόλεμο του Ισραήλ τα τελευταία δύο χρόνια να έχουν ενταθεί με στρατιωτικές εκστρατείες εναντίον χωρών της περιοχής, μπορούμε να ισχυριστούμε ότι καμία χώρα στη Δυτική Ασία δεν μπορεί να θεωρήσει τον εαυτό της σε περιθώριο ασφαλείας. Το σχέδιο της Γης της Επαγγελίας και οι επεκτατικές πολιτικές του Ισραήλ έχουν σημάνει συναγερμό σε όλα τα κράτη της περιοχής, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας.

Με τις επιθετικές πολιτικές του Ισραήλ και τον πόλεμο που έχει ενταθεί τα τελευταία δύο χρόνια με στρατιωτικές εκστρατείες εναντίον χωρών της περιοχής, μπορούμε να ισχυριστούμε ότι καμία χώρα στη Δυτική Ασία δεν μπορεί να θεωρήσει τον εαυτό της σε περιθώριο ασφαλείας. Το σχέδιο της Γης της Επαγγελίας και οι επεκτατικές πολιτικές του Ισραήλ έχουν σημάνει συναγερμό σε όλα τα κράτη της περιοχής, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας.

Από την έναρξη της μαζικής ισραηλινής γενοκτονικής εκστρατείας στις 8 Οκτωβρίου 2023, η τουρκική κυβέρνηση και ο ίδιος ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχουν τοποθετηθεί στις τάξεις των υποστηρικτών της Παλαιστίνης και, εκδίδοντας διάφορες δηλώσεις, έχουν μιλήσει για εμπορικό μποϊκοτάζ λόγω του Τελ Αβίβ. Στα μέσα ενημέρωσης και διπλωματικά, η Άγκυρα προσπάθησε να δημιουργήσει την εικόνα της ότι πιέζει για περιορισμό, ακόμη και διακοπή, των επιχειρηματικών δεσμών με την ισραηλινή κατοχή.

Διάφορες αναφορές από διεθνείς και εγχώριες πηγές έχουν, κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, επισημάνει ένα σημαντικό χάσμα μεταξύ αυτών των ισχυρισμών και των γεγονότων επί του πεδίου. Στην πράξη, οι τουρκικές εταιρείες -με την κυβέρνησή τους να κάνει τα στραβά μάτια- έχουν βρει πολλούς τρόπους για να παρακάμψουν τις κυρώσεις. Οι εξαγωγές αγαθών προς το Ισραήλ, που κυμαίνονται από πρώτες ύλες και κατασκευαστικά υλικά έως χημικά προϊόντα, συνεχίστηκαν χωρίς διακοπή. Επιπλέον, το πετρέλαιο από το Αζερμπαϊτζάν, το οποίο αποστέλλεται μέσω Τουρκίας, εξακολουθεί να αποτελεί βασική ενεργειακή γραμμή ζωής για το Ισραήλ.

Το 2024, η συζήτηση ξέσπασε αφότου το Al Jazeera δημοσίευσε στατιστικά στοιχεία, επικαλούμενο τη βάση δεδομένων Comtrade του ΟΗΕ, τα οποία υποδείκνυαν την Τουρκία ως έναν από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς του Ισραήλ. Σε απάντηση, το Υπουργείο Εμπορίου της Τουρκίας εξέδωσε επίσημη δήλωση απορρίπτοντας αυτούς τους ισχυρισμούς ως «εξαιρετικά ανακριβείς».

Οι συνολικές εξαγωγές προς το Ισραήλ, σύμφωνα με το υπουργείο, ανήλθαν σε 1,522 δισεκατομμύρια δολάρια κατά την περίοδο πριν από την έναρξη των κυρώσεων (Ιανουάριος-Απρίλιος 2024), ένα ποσό που περιλαμβάνει και τις αποστολές που στάλθηκαν στα παλαιστινιακά εδάφη.

Τώρα, ωστόσο, έχει προκύψει μια νέα κατάσταση. Μετά την κλιμάκωση των ισραηλινών επιθέσεων στη Συρία -ιδίως εκείνων που επικεντρώνονται σε θέσεις που κατέχει η Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ και τις αναφορές για επιθέσεις σε τουρκικά φυλάκια των μυστικών υπηρεσιών- η κυβέρνηση της Άγκυρας ξαφνικά προχώρησε σε ανακοινώσεις για «αυστηρότερο μποϊκοτάζ» και «κλείσιμο της αεροπορικής διαδρομής προς το Ισραήλ».

Σε σχέση με αυτό, ο Υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν δήλωσε πρόσφατα ότι η Τουρκία θα διακόψει όλους τους οικονομικούς και εμπορικούς δεσμούς με το Ισραήλ. Συνέχισε λέγοντας ότι η Άγκυρα θα κλείσει τον εναέριο χώρο της σε ισραηλινά αεροσκάφη.

Η λιβανέζικη εφημερίδα Al-Akhbar, με έδρα το Λονδίνο, αναφέρει ότι τα τουρκικά πλοία που κατευθύνονται προς τα κατεχόμενα εδάφη συχνά διέρχονται από λιμάνια τρίτων χωρών πριν συνεχίσουν τα ταξίδια τους. Ωστόσο, μετά από κλιμακούμενες διαμαρτυρίες στην Τουρκία κατά του εμπορίου με το Ισραήλ, οι τουρκικές αρχές εξέδωσαν απόφαση πριν από αρκετές ημέρες να απαγορεύσουν σε πλοία που φέρουν τουρκική σημαία να πλέουν προς το Ισραήλ. Τα ξένα πλοία που διέρχονται από τουρκικά λιμάνια θα πρέπει πλέον να προσκομίζουν έγγραφα που να αποδεικνύουν ότι δεν μεταφέρουν στρατιωτικό φορτίο για το Ισραήλ και ότι οι φορείς εκμετάλλευσης τους δεν έχουν δεσμούς με το Τελ Αβίβ. Η μη συμμόρφωση θα έχει ως αποτέλεσμα την απαγόρευση ελλιμενισμού σε τουρκικά λιμάνια.

Αυτή η μετατόπιση στάσης εγείρει κρίσιμα ερωτήματα: Προχωρά πραγματικά η Τουρκία προς συγκεκριμένες δράσεις κατά του Ισραήλ ή μήπως πρόκειται για άλλη μια περίπτωση βραχυπρόθεσμης πολιτικής τακτικής;


Πριν από τις εξελίξεις στον πόλεμο της Γάζας, οι εμπορικές συναλλαγές μεταξύ της Τουρκίας και του ισραηλινού καθεστώτος είχαν φτάσει τα 9,5 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως. Μετά τον πόλεμο, εκθέσεις της Τουρκικής Συνέλευσης Εξαγωγέων (TİM) και της Κεντρικής Στατιστικής Υπηρεσίας του Ισραήλ (CBS) έδειξαν ότι το εμπόριο της Τουρκίας με το Ισραήλ ανακατευθύνονταν μέσω τρίτων χωρών, παρακάμπτοντας ουσιαστικά τους επίσημους εμπορικούς περιορισμούς.

Ένα σημαντικό κανάλι αναδρομολόγησης είναι η Ελλάδα, προς την οποία οι τουρκικές εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 71% τον Μάιο του 2024 σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα του 2023, φτάνοντας τα 375 εκατομμύρια δολάρια.

Μια ανάλυση δεδομένων από συστήματα παρακολούθησης πλοίων αποκαλύπτει ότι μεταξύ 1ης και 8ης Αυγούστου, πραγματοποιήθηκαν συνολικά 92 εμπορικά θαλάσσια ταξίδια μεταξύ λιμένων στα κατεχόμενα και λιμένων στην Τουρκία και την Αίγυπτο. Από αυτά, 11 πλοία έφτασαν από την Τουρκία σε λιμάνια ισραηλινών λιμένων, ενώ άλλα 21 πλοία αναχώρησαν από τα κατεχόμενα με κατεύθυνση την Τουρκία.

Επιπλέον, το καθεστώς λαμβάνει σχεδόν το 40% του πετρελαίου του μέσω του αγωγού Μπακού-Τιφλίδα-Τσεϊχάν (BTC), μιας κρίσιμης ενεργειακής οδού που μεταφέρει ενέργεια από την Κασπία Θάλασσα μέσω του Αζερμπαϊτζάν, της Γεωργίας και της Τουρκίας στο τουρκικό λιμάνι Τσεϊχάν, από όπου αποστέλλεται σε λιμάνια στα κατεχόμενα εδάφη.


Παρά τον επίσημο ισχυρισμό της Τουρκίας για πλήρη διακοπή του εμπορίου με το Ισραήλ, φαίνεται ότι οι τουρκικές εταιρείες παρακάμπτουν την απαγόρευση ανακατευθύνοντας τις εξαγωγές μέσω της Παλαιστίνης. 

Στοιχεία από το TiM δείχνουν σημαντική αύξηση των τουρκικών εξαγωγών προς τη Δυτική Όχθη, στην οποία το Ισραήλ διατηρεί τον πλήρη έλεγχο της διαμετακόμισης εμπορευμάτων.

Σε αυτή τη σχέση, ο Ισμαήλ Μπαγκέρι, ειδικός σε τουρκικά ζητήματα, σχολίασε πρόσφατα σε συνέντευξή του στο Alwaght τις πρόσφατες δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων και την ειλικρίνειά τους σχετικά με το μποϊκοτάζ του Ισραήλ.


«Ο πρόεδρος Ερντογάνκαι ο υπουργός Εξωτερικών Φιντάν έχουν επανειλημμένα τονίσει σε διάφορα πλαίσια ότι το σιωνιστικό καθεστώς είναι κατακτητής και έχουν υπερασπιστεί με συνέπεια τα δικαιώματα του καταπιεσμένου λαού της Γάζας. Ωστόσο, όλα αυτά βρίσκονται εντός του πεδίου της δεδηλωμένης πολιτικής και της πολιτικής των μέσων ενημέρωσης. Στην πράξη, έχουν αυξήσει τις οικονομικές τους σχέσεις με το σιωνιστικό καθεστώς του Ισραήλ, προμηθεύοντάς το με καύσιμα, χάλυβα και άλλα είδη πρώτης ανάγκης. Επομένως, δεν πρέπει να εξαπατάται κανείς και να πιστεύει στις διπρόσωπες και υποκριτικές πολιτικές της Τουρκίας. Ακόμη και οι πρόσφατες δηλώσεις του Χακάν Φιντάν σχετικά με τη διατήρηση κλειστού του τουρκικού εναέριου χώρου δεν πρέπει να γίνονται πιστευτές, καθώς οι ιστότοποι παρακολούθησης αεροσκαφών δείχνουν ότι, σε αντίθεση με τους ισχυρισμούς της Άγκυρας, οι πτήσεις ισραηλινών αεροσκαφών μέσω του τουρκικού εναέριου χώρου συνεχίζονται. Ίσως το μόνο ζήτημα που ανησυχεί και θα ανησυχεί την Τουρκία είναι η αυξανόμενη παρουσία και επιρροή του ισραηλινού καθεστώτος στη Συρία».

Ο κ. Μπαγκέρι προσθέτει ότι οι πιθανές επιθέσεις του ισραηλινού καθεστώτος στο Ιράκ και τις Δυνάμεις Δημόσιας Κινητοποίησης (PMF) του έχουν πρακτικά ταρακουνήσει την Τουρκία. Ωστόσο, η Άγκυρα δεν μπορεί να είναι ο κύριος αντίπαλος του Ισραήλ λόγω της συμμετοχής του στο ΝΑΤΟ και ορισμένων περιορισμών ή συμφερόντων και από μια άλλη άποψη θέλει μια αδύναμη Συρία, ώστε να μπορεί να καταλάβει μέρος της επικράτειάς του, ειδικά το Ιντλίμπ και το Χαλέπι, δύο συριακές επαρχίες που η Τουρκία πάντα διατυμπανίζει στα μέσα ενημέρωσης ως μέρος της επικράτειάς της. Ωστόσο, η διττή και υποκριτική πολιτική της Τουρκίας τελικά θα γυρίσει μπούμερανγκ, καθώς η κραυγαλέα αντίφαση μεταξύ της ρητορικής και των πράξεών της υπονομεύει σοβαρά την περιφερειακή και διεθνή αξιοπιστία της. Αυτό έρχεται σε μια εποχή που το ισραηλινό καθεστώς, με την ακλόνητη υποστήριξη των ΗΠΑ και των δυτικών συμμάχων του, επιδιώκει να επιβάλει ένα νέο Sykes-Picot στη Δυτική Ασία, ένα σχέδιο που τελικά στοχεύει στην υπονόμευση της εθνικής κυριαρχίας και στον κατακερματισμό των περιφερειακών κρατών, συμπεριλαμβανομένης της Συρίας, του Ιράκ και της Ιορδανίας, και μελλοντικά ακόμη και της Τουρκίας και του Ιράν.

Τέλος, θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι εν μέσω επανειλημμένων ανακοινώσεων από τους Τούρκους αξιωματούχους και της έμφασης που δίνουν στο μποϊκοτάζ του εμπορίου με το Ισραήλ, αυτό το επίπεδο επιχειρηματικών δεσμών με το Ισραήλ έρχεται καθώς, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, το 96% των Τούρκων θεωρούν το Ισραήλ εχθρό τους.

Πηγή: en.abna24.com