Το μεγάλο ενεργειακό παιχνίδι στην Κασπία Θάλασσσα

Για δεκαετίες, η αβεβαιότητα σχετικά με το αν η Κασπία ήταν λίμνη ή θάλασσα – και οι επακόλουθες συνθήκες διαμάχης – απέτρεπαν τις επενδύσεις στην περιοχή.


Η επιδίωξη κέρδους ώθησε τα κράτη να ζητήσουν διευκρίνιση και μια συνθήκη του 2018 ρύθμισε σε μεγάλο βαθμό τους κανόνες: Καθόρισε χωρικά ύδατα και ζώνες αλιείας, επέτρεψε στα παρακείμενα ή απέναντι παράκτια κράτη να διαιρέσουν τον βυθό και το υπέδαφος μέσω συμφωνιών και επέτρεψε την κατασκευή υποθαλάσσιων αγωγών και καλωδίων. Τα οφέλη υπήρξαν σημαντικά.

Για παράδειγμα, πάνω από 6 δισ. δολάρια έχουν επενδυθεί για την ανάπτυξη δύο πετρελαϊκών πεδίων στο τμήμα της Κασπίας που ανήκει στο Καζακστάν, το Kalamkas-Sea και το Khazar. Λαμβάνοντας υπόψη την ανάπτυξη της ενεργειακής παραγωγής του την τελευταία δεκαετία, το Καζακστάν επιδιώκει επίσης τη διαφοροποίηση των εξαγωγικών οδών του μέσω της Κασπίας. Ωστόσο, ορισμένα όρια παραμένουν αδιευκρίνιστα. Η σύμβαση του 2018 καθόρισε τους κανόνες και τις διαδικασίες για τον καθορισμό του βυθού και του υπεδάφους, αλλά εναπόκειται στα παράκτια κράτη να καταλήξουν σε συμφωνία



Η Κασπία χαρακτηρίζεται ως «υδάτινο σώμα», αποφεύγοντας τον ορισμό «λίμνη» ή «θάλασσα», ώστε να μην εφαρμοστούν διεθνείς συμβάσεις που ευνοούν διαφορετικά κράτη.
Η συνθήκη του 2018 καθιερώνει χωρικά ύδατα 15 ναυτικών μιλίων και ζώνη αποκλειστικής αλιείας 10 ναυτικών μιλίων για κάθε κράτος, με το υπόλοιπο να θεωρείται κοινή ζώνη.
Ο βυθός και το υπέδαφος μοιράζεται κατόπιν διμερών συμφωνιών μεταξύ των κρατών, όχι βάσει σταθερού διαχωρισμού.
Επιτρέπονται υποθαλάσσιοι αγωγοί και καλώδια με έγκριση των άμεσα εμπλεκομένων κρατών, ενώ απαγορεύεται η παρουσία ξένων πολεμικών δυνάμεων.
Μετά το νομικό ξεκαθάρισμα, το Καζακστάν προσείλκυσε σημαντικές επενδύσεις στην Κασπία, ενώ επιχειρεί να βελτιώσει και να διευρύνει τις εξαγωγικές του διαδρομές—κυρίως μέσω του Αζερμπαϊτζάν προς την Τουρκία και τη διεθνή αγορά.
Παρά τη σύμβαση, ορισμένα θαλάσσια όρια παραμένουν προς διευθέτηση μεταξύ των κρατών, απαιτώντας περαιτέρω διαπραγματεύσεις σε διμερές επίπεδο.

Πηγή: crisismonitor.gr