Η τουρκική επιρροή στη Βαλκανική Χερσόνισο, τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί σημαντικά καθώς η Αγκυρα, εκμεταλλεύθηκε την απουσία σαφούς πολιτικής εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ) στην περιοχή, επί τουλάχιστον μία 15ετία για να ενισχύσει την πολυεπίπεδη παρουσία της στον κοινωνικό, οικονομικό, ακόμη και στον πολιτικοστρατιωτικό τομέα.
Η Τουρκία απο το 2002 έχει υιοθετήσει τη χρήση της «Θρησκευτικής Διπλωματίας» ως ενισχυτικό εργαλείο της εξωτερικής της πολιτικής. Οι ιθύνοντες του κυβερνώντος κόμματος AKP στο πλαίσιο της ανάπτυξης των διακρατικών σχέσεων της Τουρκίας, δεν επέλεξαν μόνο το πολιτικό-οικονομικό πεδίο, αλλά και το πολιτισμικό.
Η αναζήτηση κοινών συνιστωσών ιστορίας - κουλτούρας και θρησκείας, αναδύθηκαν ως πρωταρχικά εργαλεία στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής, τοποθετώντας εαυτόν ως «κύρια» μουσουλμανική χώρα παγκοσμίως.
Η Τουρκία με τη χρήση της «Θρησκευτικής Διπλωματίας» προσπαθεί στα Βαλκάνια να οργανώσει «στρατηγικές μειονότητες», σε ένα είδος «μουσουλμανικού τόξου», χρησιμοποιώντας το για προώθηση των συμφερόντων της.
Από τη μέχρι σήμερα τουρκική εξωτερική πολιτική για τα Βαλκάνια (κυρίως για τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Σερβία, Μαυροβούνιο, Κόσοβο και Σκόπια) διαφαίνεται ότι, η Τουρκία θεωρεί τους λαούς αυτών των κρατών «συγγενείς» της, ενώ η επίσημη θέση της Άγκυρας είναι ότι, το ενδιαφέρον αυτό αποτελεί έκφραση σεβασμού και αλληλεγγύης των Τούρκων, προς τα συμφέροντα και την ευημερία των «συγγενών» πληθυσμών της Βαλκανικής Χερσονήσου.
Οι πέντε πυλώνες της τουρκικής «επιρροής» στα Βαλκάνια αποτελούν οι παρακάτω κρατικοί οργανισμοι: Ο Οργανισμός Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΤΙΚΑ), η Δνση Τούρκων του Εξωτερικού και Συναφών Κοινοτήτων (YTB), η Δνση Θρησκευτικών Υποθέσεων (Diyanet), και το Πολιτιστικό Ινστιτούτο Yunus Emre (ΥΕΕ).
ΤΙΚΑ: Η Τουρκική Υπηρεσία Διεθνούς Αναπτυξιακής Συνεργασίας ιδρύθηκε επί προεδρίας Ozal. Αναβαθμίστηκε με την έλευση του ΑΚΡ στην εξουσία, όταν τοποθετήθηκε επικεφαλής ο σημερινός διευθυντής της ΜΙΤ Hakan Fintan. Είναι πολύ ενεργή σε Αλβανία, Κόσοβο, Βοσνία και Σκόπια , με έμφαση στη χρηματοδότηση της ανακατασκευής οθωμανικών τεμενών.
Diyanet: Η Προεδρία Θρησκευτικών Υποθέσεων είναι η υψηλότερη θρησκευτική αρχή στην Τουρκία. Το προσωπικό της είναι περίπου 100.000 και ο προϋπολογισμός μεγαλύτερος από πολλών υπουργείων. Μετά το πραξικόπημα του 1980, οι αρμοδιότητες επεκτάθηκαν ώστε να καλύπτουν και Τούρκους του εξωτερικού.
Εκπαιδεύει και πληρώνει ιμάμηδες για τουρκικές κοινότητες σε τρίτες χώρες, παρέχει υποτροφίες σε μουσουλμάνους τρίτων χωρών που θέλουν να αποκτήσουν ισλαμική θεολογική εκπαίδευση και ανακατασκευάζει τεμένη σε συνεργασία με την ΤΙΚΑ.
Yunus Emre: Το ίδρυμα που έλαβε την ονομασία του από τον γνωστό ποιητή του 14ου αιώνα έχει την αρμοδιότητα προώθησης του τουρκικού πολιτισμού στο εξωτερικό. Ιδρύθηκε από τον Recep Tayip Erdogan το 2007 και ξεκίνησε να λειτουργεί το 2009, μέσω της ίδρυσης πολιτιστικών κέντρων που σήμερα υπάρχουν σε 40 χώρες, μεταξύ των οποίων οι Αλβανία, Βοσνία, Κόσοβο (υπάρχουν τρία, σε Πρίστινα, Πρίζρεν και Πετς), Σκόπια και Σερβία.
Στις χώρες της Βαλκανικής διαπιστώνεται ότι, στον οικονομικό τομέα το τουρκικό επενδυτικό ενδιαφέρον προσελκύουν επενδύσεις στις μεταφορές, στις τράπεζες, στις τηλεπικοινωνίες, αλλά και στην ενέργεια, ενώ δραστηριοποιούνται περίπου 32.000 Τούρκοι επιχειρηματίες, με επενδύσεις που υπερβαίνουν, σύμφωνα με στοιχεία του 2021, τα 9,5 δισεκατομμύρια $.
Στον στρατιωτικό τομέα, η Τουρκία έχει αναπτύξει συνεργασία με το σύνολο σχεδόν των χωρών, των Βαλκανίων καθώς μέσω των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων (ΤΕΔ), προσδίδει ιδιαίτερη σημασία στην στρατιωτική εκπαίδευση και συνεργασία με τις ΕΔ των βαλκανικών χωρών, καθώς έχει υπογράψει συμφωνίες με τις ΕΔ της Βόρειας Μακεδονίας, Αλβανίας, Μαυροβουνίου, Κοσόβου και Βοσνίας -Ερζεγοβίνης.
Επίσης αποστέλλουν σ’ αυτές δωρεές στρατιωτικού εξοπλισμού συμβάλλοντας στον εκσυγχρονισμό, με αποτέλεσμα να διαφαίνεται ότι η Τουρκία προσπαθεί να αυξήσει το βαθμό επιρροής της στο στρατιωτικό τομέα.
Επισημαίνεται ότι η τουρκική επιρροή στα Βαλκάνια, εντάσσεται μέσα στο πλαίσιο της πολιτικής του «Νέο-Οθωμανισμού» και των «μηδενικών προβλημάτων» (δόγμα Davutoglu) με τους γείτονες και αποτελεί μια στρατηγική «soft power» (ήπιας ισχύος) με στόχο την προώθηση των γεωπολιτικών συμφερόντων και ανάδειξη της Τουρκίας ως περιφερειακής δύναμης στην περιοχή των Βαλκανίων.
H Τουρκία στην προσπάθειά της για επέκταση στα Βαλκάνια, επενδύει κυρίως στο μουσουλμανικό στοιχείο και στην ενδυνάμωση των σχέσεων με τις χώρες της περιοχής, μέσω της αναστήλωσης ιστορικών και πολιτισμικών μνημείων και εκμεταλλευόμενη την παρουσία των μουσουλμανικών μειονοτήτων της περιοχής.
Επισημαίνεται ότι η τουρκική επιρροή στα Βαλκάνια, εντάσσεται μέσα στο πλαίσιο της πολιτικής του «Νέο-Οθωμανισμού» και των «μηδενικών προβλημάτων» (δόγμα Davutoglu) με τους γείτονες και αποτελεί μια στρατηγική «soft power» (ήπιας ισχύος) με στόχο την προώθηση των γεωπολιτικών συμφερόντων και ανάδειξη της Τουρκίας ως περιφερειακής δύναμης στην περιοχή των Βαλκανίων.
H Τουρκία στην προσπάθειά της για επέκταση στα Βαλκάνια, επενδύει κυρίως στο μουσουλμανικό στοιχείο και στην ενδυνάμωση των σχέσεων με τις χώρες της περιοχής, μέσω της αναστήλωσης ιστορικών και πολιτισμικών μνημείων και εκμεταλλευόμενη την παρουσία των μουσουλμανικών μειονοτήτων της περιοχής.
Η έντονη παρουσία και δράση της Τουρκίας στα Βαλκάνια, αντιμετωπίζεται με ιδιαίτερη συμπάθεια από την Αλβανία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη και το Κόσοβο, όπου υπάρχει πολυπληθές το μουσουλμανικό στοιχείο.
Στις υπόλοιπες χώρες των Βαλκανίων η οικονομική και πολιτιστική εμπλοκή της Τουρκίας είναι ευπρόσδεκτη, σε αντίθεση με την πολιτική, η οποία αντιμετωπίζεται με καχυποψία και αρκετές φορές θεωρείται ως προσπάθεια ανάμειξης στα εσωτερικά των χωρών.
Επισημαίνεται ότι η Τουρκία έχει προσφέρει κατά καιρούς σημαντική στρατιωτική βοήθεια καθώς και εκπαίδευση σε στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων των βαλκανικών χωρών.
Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι εντός 2022 η Σερβία, Αλβανία και Κόσοβο εξέφρασαν την πρόθεση να αγοράσουν τα τουρκικά drones Βayraktar γεγονός που επιβεβαιώνει την προσπάθεια της Τουρκίας, να προωθήσει τα νεα εξοπλιστικά στρατιωτικά προγράμματα στις χώρες των Βαλκανίων.
Στη Βοσνίας – Ερζεγοβίνης περίπου 3.900 μέλη των Ενόπλων Δυνάμεων της έχουν ολοκληρώσει διάφορα εκπαιδευτικά προγράμματα στην Τουρκία.
Επίσης, η εκπαίδευση και η υλικοτεχνική υποστήριξη αποτελούσαν βασικό στοιχείο της συνεργασίας της Τουρκίας με τα Σκόπια, ήδη από την εποχή της διάλυσης της πρώην Γιουγκοσλαβίας.
Η Τουρκία ήταν η πρώτη χώρα, που έστειλε Στρατιωτικό Ακόλουθο στα Σκόπια, η πρώτη που υπέγραψε Συμφωνία στρατιωτικής συνεργασίας με την νέα χώρα και η πρώτη που υποδέχθηκε στρατιωτικούς από εκεί, για να συμμετάσχουν σε εκπαιδευτικά προγράμματα.
Εξ άλλου, συγκαταλέγεται στις πρώτες χώρες, που προσέφεραν στρατιωτική συνδρομή, ενώ παραμένει δωρητής στρατιωτικού εξοπλισμού.
Επιπροσθέτως, η στρατιωτική Ακαδημία της Τουρκίας έχει εκπαιδεύσει περίπου 250 μέλη των Δυνάμεων Ασφαλείας του Κοσσυφοπεδίου, βάσει Συμφωνίας μεταξύ των δυο πλευρών που υπογράφηκε τον Δεκέμβριο του 2009, ενώ υπάρχει σε ισχύει πρόγραμμα στρατιωτικής συνεργασίας που ανανεώνεται κάθε χρονο.
Το Μαυροβούνιο το οποίο εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ το 2017, υπέγραψε Συμφωνία ώστε το 2018 να αγοράσει 2.700 στολών, κατασκευασμένων στην Τουρκία.
Την τελευταία δεκαετία η συνεργασία με τις Ένοπλες Δυνάμεις των βαλκανικών χωρών επεκτάθηκε με όσο το δυνατόν περισσότερες αμυντικές Συμφωνίες και δωρεές στρατιωτικού υλικού. Η Άγκυρα επιθυμεί να πωλήσει σύγχρονα όπλα και να υπογράψει Συμφωνίες με χώρες της περιοχής, προκειμένου να εξαρτώνται από αυτήν και τα τουρκικά προϊόντα.
Η μακροχρόνια προσπάθεια της Τουρκίας για την δημιουργία ενός «μουσουλμανικού τόξου» όπως αυτό καθορίζεται από τη γραμμή «Βοσνία-Eρζεγοβίνη - Ν. Σερβία (Σαντζάκ) – Κοσσυφοπέδιο - Αλβανία - Σκόπια - Βουλγαρία - Δ. Θράκη - Ανατολική Θράκη - Τουρκία» διαφαίνεται ότι είναι ζωτικής σημασίας για την προάσπιση των μουσουλμανικών πληθυσμών των Βαλκανίων και κατ' επέκταση για τα γεωστρατηγικά συμφέροντα της Τουρκίας στη περιοχή.
Γίνεται αντιληπτό πως η συνέχιση της ισχυροποίησης του εν λόγω «άξονα», πιθανόν θα ασκούσε «πίεση» στα βόρεια σύνορα της Ελλάδας καθώς θα την καθιστούσε αποκομμένη από την υπόλοιπη Ευρώπη.
Η Τουρκία θα συνεχίσει τις προσπάθειες ώστε να αναδειχτεί σε απαραίτητο παράγοντα σταθερότητας για την περιοχή των Βαλκανίων, αλλά και τη δημιουργία κρατών «δορυφόρων» τα οποία μελλοντικά δύναται να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντά της με οποιονδήποτε τρόπο.
Είναι προφανές η Τουρκική αναθεωρητική πολιτική που ασκείται διαχρονικά εξετάζεται πάντοτε υπό το πρίσμα της ισορροπίας δυνάμεων, τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό περιβάλλον. Αποτελεί δε πάγια στρατηγική παράμετρο των ηγεμονικών/ επεκτατικών βλέψεων της Άγκυρας η αξιοποίηση κάθε πιθανής ευκαιρίας προκειμένου να εκφράσει αναθεωρητισμό, προχωρώντας ακόμη και σε ρητή αμφισβήτηση Διεθνών Συνθηκών.
Πηγή:tovima, Infognomonpolitcs.gr
Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι εντός 2022 η Σερβία, Αλβανία και Κόσοβο εξέφρασαν την πρόθεση να αγοράσουν τα τουρκικά drones Βayraktar γεγονός που επιβεβαιώνει την προσπάθεια της Τουρκίας, να προωθήσει τα νεα εξοπλιστικά στρατιωτικά προγράμματα στις χώρες των Βαλκανίων.
Στη Βοσνίας – Ερζεγοβίνης περίπου 3.900 μέλη των Ενόπλων Δυνάμεων της έχουν ολοκληρώσει διάφορα εκπαιδευτικά προγράμματα στην Τουρκία.
Επίσης, η εκπαίδευση και η υλικοτεχνική υποστήριξη αποτελούσαν βασικό στοιχείο της συνεργασίας της Τουρκίας με τα Σκόπια, ήδη από την εποχή της διάλυσης της πρώην Γιουγκοσλαβίας.
Η Τουρκία ήταν η πρώτη χώρα, που έστειλε Στρατιωτικό Ακόλουθο στα Σκόπια, η πρώτη που υπέγραψε Συμφωνία στρατιωτικής συνεργασίας με την νέα χώρα και η πρώτη που υποδέχθηκε στρατιωτικούς από εκεί, για να συμμετάσχουν σε εκπαιδευτικά προγράμματα.
Εξ άλλου, συγκαταλέγεται στις πρώτες χώρες, που προσέφεραν στρατιωτική συνδρομή, ενώ παραμένει δωρητής στρατιωτικού εξοπλισμού.
Επιπροσθέτως, η στρατιωτική Ακαδημία της Τουρκίας έχει εκπαιδεύσει περίπου 250 μέλη των Δυνάμεων Ασφαλείας του Κοσσυφοπεδίου, βάσει Συμφωνίας μεταξύ των δυο πλευρών που υπογράφηκε τον Δεκέμβριο του 2009, ενώ υπάρχει σε ισχύει πρόγραμμα στρατιωτικής συνεργασίας που ανανεώνεται κάθε χρονο.
Το Μαυροβούνιο το οποίο εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ το 2017, υπέγραψε Συμφωνία ώστε το 2018 να αγοράσει 2.700 στολών, κατασκευασμένων στην Τουρκία.
Την τελευταία δεκαετία η συνεργασία με τις Ένοπλες Δυνάμεις των βαλκανικών χωρών επεκτάθηκε με όσο το δυνατόν περισσότερες αμυντικές Συμφωνίες και δωρεές στρατιωτικού υλικού. Η Άγκυρα επιθυμεί να πωλήσει σύγχρονα όπλα και να υπογράψει Συμφωνίες με χώρες της περιοχής, προκειμένου να εξαρτώνται από αυτήν και τα τουρκικά προϊόντα.
Η μακροχρόνια προσπάθεια της Τουρκίας για την δημιουργία ενός «μουσουλμανικού τόξου» όπως αυτό καθορίζεται από τη γραμμή «Βοσνία-Eρζεγοβίνη - Ν. Σερβία (Σαντζάκ) – Κοσσυφοπέδιο - Αλβανία - Σκόπια - Βουλγαρία - Δ. Θράκη - Ανατολική Θράκη - Τουρκία» διαφαίνεται ότι είναι ζωτικής σημασίας για την προάσπιση των μουσουλμανικών πληθυσμών των Βαλκανίων και κατ' επέκταση για τα γεωστρατηγικά συμφέροντα της Τουρκίας στη περιοχή.
Γίνεται αντιληπτό πως η συνέχιση της ισχυροποίησης του εν λόγω «άξονα», πιθανόν θα ασκούσε «πίεση» στα βόρεια σύνορα της Ελλάδας καθώς θα την καθιστούσε αποκομμένη από την υπόλοιπη Ευρώπη.
Η Τουρκία θα συνεχίσει τις προσπάθειες ώστε να αναδειχτεί σε απαραίτητο παράγοντα σταθερότητας για την περιοχή των Βαλκανίων, αλλά και τη δημιουργία κρατών «δορυφόρων» τα οποία μελλοντικά δύναται να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντά της με οποιονδήποτε τρόπο.
Είναι προφανές η Τουρκική αναθεωρητική πολιτική που ασκείται διαχρονικά εξετάζεται πάντοτε υπό το πρίσμα της ισορροπίας δυνάμεων, τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό περιβάλλον. Αποτελεί δε πάγια στρατηγική παράμετρο των ηγεμονικών/ επεκτατικών βλέψεων της Άγκυρας η αξιοποίηση κάθε πιθανής ευκαιρίας προκειμένου να εκφράσει αναθεωρητισμό, προχωρώντας ακόμη και σε ρητή αμφισβήτηση Διεθνών Συνθηκών.
Πηγή:tovima, Infognomonpolitcs.gr
.gif)
.gif)
0 Σχόλια