Πόλεμος στο διάστημα: Διδάγματα από την Ουκρανία για την Ελλάδα



Του Θεόδωρου Κωστή

Τα πιο σημαντικά ορόσημα της διένεξης στην Ουκρανία, δηλαδή πια στα πλαίσια του υβριδικού πολέμου με παραστρατιωτική εμπλοκή, αρχίζουν στις 18 Φεβρουαρίου 2014 με τους πρώτους δεκαοκτώ (18) νεκρούς. Οι ένοπλες συμπλοκές συνεχίστηκαν και στις 20 του ίδιου μηνός υπήρξαν ογδόντα-οκτώ (88) νεκροί, αρκετοί από αυτούς από παραστρατιωτικούς ελεύθερους σκοπευτές. Η εξέλιξη αυτής της κατάστασης σήμερα είναι ευρέως γνωστή, όμως οι άγνωστες πτυχές αυτής της αντιπαράθεσης βρίσκονται στα 550 χιλιόμετρα και παραπάνω από την επιφάνεια της γης, στον πόλεμο των δορυφόρων. Σε αυτή την τροχιά βρίσκονται οι δορυφόροι Starlink του Elon Musk, που διατήρησαν την δυνατότητα πρόσβασης στο διαδίκτυο για μεγάλες περιοχές στην Ουκρανία.

Αλλά ας πάρουμε τα γεγονότα αυτού του πόλεμου των άστρων από την αρχή.

Στις 15 Μαρτίου 2014 γίνεται προσπάθεια παρεμβολής για την φθορά της τροχιάς ρωσικών τηλεπικοινωνιακών δορυφόρων από την Ουκρανία. Λίγο αργότερα, στις 2 Απριλίου 2014, παρατηρείται πλήρης θέση εκτός λειτουργίας και των είκοσι τεσσάρων (24) δορυφόρων του ρωσικού συστήματος GLONASS για ολόκληρες δεκατρείς (13) ώρες. Πληροφοριακά το GLONASS παρέχει πληροφορίες αντίστοιχες με το αμερικανικό GPS και θεωρείται σύστημα νευραλγικής σημασίας για στρατιωτικές επιχειρήσεις. Πάλι στον ίδιο μήνα, στις 14 Απριλίου 2014, παρατηρείται δυσλειτουργία οκτώ (8) δορυφόρων του GLONASS για τριάντα (3) λεπτά.

Γεγονός βαρύνουσας σημασίας συμβαίνει στην ίδια χρονική περίοδο όταν δορυφόρος του ρωσικού δορυφορικού συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης Oko-1 σταματάει να στέλνει σήματα και να ανταποκρίνεται σε οποιαδήποτε προσπάθεια επανάκτησης του ελέγχου του. Βέβαια αυτό θα μπορούσε να είναι ένα φυσικό γεγονός βλάβης των συστημάτων του δορυφορικού στοιχείου, αλλά δεν παύει το γεγονός της αστοχίας ενός τέτοιου εξαιρετικά νευραλγικού συστήματος.

Τώρα οποιαδήποτε εχθροπραξία λαμβάνει μέρος σε δορυφόρους είθισται να λέγεται ως “πόλεμος στο διάστημα¨, αν και δορυφόροι όπως ο Starlink είναι χαμηλής τροχιάς μέσα στην ατμόσφαιρα της Γης, καθώς και τέτοιες επιθέσεις γίνονται και στους γήινους σταθμούς ελέγχου των δορυφορικών συστημάτων.

Θεωρητικά αυτές οι επιθέσεις χωρίζονται με βάση την χρονική αρνητική επίπτωση τους στις λειτουργίες του δορυφορικού συστήματος. Αναλυτικά η διαταραχή (disruption) είναι η προσωρινή διακοπή ορισμένων λειτουργιών του δορυφορικού συστήματος χωρίς την φυσική καταστροφή του δορυφόρου ενώ η άρνηση (denial) είναι η προσωρινή ολική διακοπή. Αντιστοίχως η υποβάθμιση (degradation) είναι η μόνιμη διακοπή ορισμένων λειτουργιών και η καταστροφή (destruction) είναι η μόνιμη ολική διακοπή του δορυφορικού συστήματος, που μπορεί να περιλαμβάνει φυσική καταστροφή δορυφόρων ή και σταθμών ελέγχου στο έδαφος.

Στα ίδια πλαίσια του ηλεκτρονικού πολέμου στο πλαίσιο των δορυφορικών τηλεπικοινωνιών υπάρχει
η καθυστέρηση (delay) όταν ο επιτιθέμενος μπορεί να καθυστερήσει την μετάδοση σημάτων του αντιπάλου και η εξαπάτηση (deception) όπου γίνεται προσπάθεια πλήρως αποπροσανατολισμού του αντιπάλου με απώτερο σκοπό ο εχθρός να αντιδράσει ενάντια με τα συμφέροντα του.

Γενικότερα τα μέσα επίθεσης σε δορυφορικά συστήματα (δορυφόροι και σταθμοί ελέγχου) χωρίζονται σε:Διπλωματικά: προσπάθειες καθυστέρησης ανάπτυξης και κατασκευής, παρεμβάσεις στ πλαίσια του πολιτικού πολέμου. Εδώ ο σημαντικός ρόλος της Ομογένειας για το Αιγαίο Πέλαγος έχει αναλυθεί σε προηγούμενο άρθρο.
Οικονομικά: Κυρώσεις. έλεγχος πρόσβασης σε πρώτες ύλες
Στρατιωτικά: Φυσική καταστροφή στοιχείων του δορυφορικού συστήματος για παράδειγμα με άλλους δορυφόρους που θα κτυπήσουν τον αντίπαλο δορυφόρο με κινητική ενέργεια ή βλήματα (πυραυλικά ή πυροβολικού) κατά σταθμών ελέγχου εδάφους. Επίσης σε αυτή την κατηγορία εμπίπτει και η φυσική αρπαγή ενός δορυφόρου και
η άφεση του σε μη-ασφαλή (φθίνουσα με πορεία προς τη Γη) ή άχρηστη τροχιά (μη εξυπηρέτηση των επιθυμητών περιοχών στην επιφάνεια της Γης).
Κυβερνοεπιθέσεις (Cyberwarfare): παρεμβολές (jamming), παραπλάνηση (spoofing). πειράτευση (satellite hijacking) με σκοπό την στροφή των αισθητήρων του δορυφόρου στον ήλιο για να καούν, ή την αλλαγή περιφοράς του δορυφόρου για να πέσει στη Γη ή να χαθεί η τηλεπικοινωνία από το έδαφος με την στροφή των κατευθυντικών κεραιών εκτός οπτικής επαφής. Επιπροσθέτως μια κυβερνοεπίθεση θα μπορούσε μα κλείσει ορισμένα συστήματα του δορυφόρου ή να τον θέσει σε διαφορετική τροχιά σπαταλώντας τα καύσιμα του. Σε αυτό το σημείο αξίζει να αναφερθεί ότι κυβερνοεπιθέσεις σε δορυφόρους συνήθως γίνονται από τερματικά ελέγχου που βρίσκονται στην Γη. Πρόσφατα ο Βέλγος ερευνητής Lennert Wouters αποκάλυψε στο ετήσιο συνέδριο ηθικού hacking #BlackHat πώς πραγματοποίησε μια επιτυχημένη επίθεση έγχυσης σφάλματος σε ένα τερματικό χρήστη για το #δορυφορικό σύστημα #διαδικτύου του SpaceX. Αναλυτικά ο Wouters αποκάλυψε μια επίθεση έγχυσης σφάλματος με διάνυσμα επίθεσης την τάση (voltage fault injection attack) σε ένα τερματικό χρήστη Starlink (UT), δηλαδή από το δορυφορικό πιάτο που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι για να έχουν πρόσβαση στο σύστημα. Αυτή η επίθεση του επέτρεψε να εισβάλει στο σύστημα και να εξερευνήσει το δίκτυο Starlink από εκεί.
Όπλα Κατευθυνόμενης Ενέργειας: Εκπομπή Laser ή ισχυρών σημάτων από μικροκύματα με σκοπό την τύφλωση των αισθητήρων του δορυφόρου ή την καταστροφή του.

Συμπερασματικά, ο προαναφερόμενος “πόλεμος στο διάστημα” έχει τεράστια σημασία για την άμυνα της Ελλάδας, μιας και η Τουρκία έχει κάνει άλματα στην σύσταση ενός δορυφορικού συστήματος που μπορεί άνετα να υποστηρίξει στρατιωτικές επιχειρήσεις, όπως την καθοδήγηση μη-επανδρωμένων συστημάτων (πχ Bayaktar) και την επιτήρηση το Αιγαίου Πελάγους και της Αν. Μεσογείου.

Άρα είναι απαραίτητη μια σύσταση μιας ελληνικής υπηρεσίας που θα ασχολείται κυρίως με την αντιμετώπιση των δορυφορικών συστημάτων της Τουρκίας.

Πηγή: istos.net.gr

Δημοσίευση σχολίου

0 Σχόλια