Ο 82χρονος ηγέτης της ανατολικής Λιβύης με τους έξι γιους και τη μία κόρη - Αιχμαλωτίστηκε από το Τσαντ στον πόλεμο της Λιβύης, πολέμησε με τους Αιγύπτιους κόντρα στους Ισραηλινούς.
Ηγεμών εξ ανατολικής Λιβύης. Εξουσιομανής, αυταρχικός, συμφεροντολόγος. Κορδώνεται όταν τον προσφωνούν στρατάρχη. Κολακεύεται όταν τον αποκαλούν ισχυρό άνδρα της Κυρηναϊκής. Στα 82 του χρόνια ο αμφιλεγόμενος Χαλίφα Χαφτάρ είναι απομεινάρι ενός παρωχημένου κόσμου φυλάρχων, πολέμαρχων, πραξικοπηματιών, ανταρτικών πολιτοφυλακών και Βεδουίνων νομάδων. Χτίζει την κλεπτοκρατική οικογενειακή του δυναστεία στην πιο πλούσια πετρελαιοπαραγωγική περιοχή της χώρας. Επιμένει να προβάλλει εξωραϊσμένη τη βάναυση εικόνα του ως προμαχώνα σταθερότητας σε μια αβυσσαλέα διαιρεμένη, βίαια διχασμένη και συγκρουσιακά χαοτική Λιβύη.
Συνεχίζει κάτω από τις στρατιωτικές στολές του πειθαρχημένου συγκεντρωτισμού και τα συντηρητικά κοστούμια του διπλωματικού χαμαιλεοντισμού να κρύβει τη φιγούρα ενός αδίστακτου, τάχα εθνικιστή, οπλαρχηγού. Κηρύσσει ανεπιθύμητους τους Ευρωπαίους αξιωματούχους που του κάνουν τη χάρη, καθότι μη διεθνώς αναγνωρισμένος, και τον επισκέπτονται. Επανεξετάζει θετικά την πιθανή υιοθέτηση του παράνομου και ανυπόστατου τουρκολιβυκού μνημονίου που υπέγραψε η μισητή στον ίδιο κυβέρνηση της Τρίπολης, που είναι εξαρτημένη από την Αγκυρα. Συντασσόμενος σχεδόν με τις προσπάθειες του Ταγίπ Ερντογάν -με τα τουρκικά στρατεύματα του οποίου αντιπαρατέθηκε με αιματηρή σφοδρότητα στη Λιβύη- για το ροκάνισμα των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας. Δεν περίμενε άλλωστε κανείς κάποια ηθική ουδετερότητα από μία κατεξοχήν παραδόπιστη προσωπικότητα.
«Aσύμμετρη απειλή»Εξάλλου, προσφάτως επιδίδεται σε μια «ασύμμετρη απειλή» κατά της Ελλάδας εργαλειοποιώντας καραβιές μεταναστών από το Τομπρούκ που φτάνουν καθημερινά σε Γαύδο και Κρήτη. Από τη μήκους 400 χιλιόμετρων ακτογραμμή της ανατολικής Λιβύης, την οποία ελέγχει, ξεκινούν οι μεταναστευτικές ροές με πλωτά καραβάνια όπου κάθε επιβάτης πληρώνει για τη μεταφορά του κατ' ελάχιστο 3.500 ευρώ. Ωστόσο ο ίδιος δεν ποντάρει στη μοιρασιά αυτής της κονόμας με τους λαθροδιακινητές, τους οποίους σαφώς ενθαρρύνει. Αποσκοπεί σε μεγαλύτερα οφέλη. Προκειμένου να αποσπάσει πακτωλό ευρώ από την Ευρώπη για την αναχαίτιση των μαζικών μεταναστευτικών ροών γίνεται ολοένα και πιο ανελέητος εκμεταλλευτής.
Για να παραλάβει, κυρίως, από τη Δύση το κλειδί της διεθνούς νομιμότητας της de facto κυβέρνησης της ανατολικής Λιβύης, την οποία ελέγχει, χρησιμοποιεί τα πιο αθέμιτα τερτίπια. Προφανώς δεν πρόκειται για κάποιον γεωπολιτικά ρεαλιστή παίκτη στην ταραγμένη περιοχή. Παρότι υποδύεται τον πυλώνα σταθερότητας, λειτουργεί ως τυχοδιωκτικός κατσαπλιάς.
Σωστά διέγνωσαν τα αδηφάγα χούγια του οι ελληνικές διπλωματικές αρχές που τον υποδέχτηκαν εγκάρδια ως «σύμμαχο» τον Ιανουάριο του 2020. Ηταν τα φεγγάρια που είχε αποκηρύξει ως παράνομο το τουρκολιβυκό μνημόνιο που είχε συνάψει με την Αγκυρα η «επίσημη», αναγνωρισμένη από τη διεθνή κοινότητα (ΟΗΕ, Βρυξέλλες, ΗΠΑ), κυβέρνηση της Τρίπολης. Μιας κυβέρνησης επ’ αόριστον αγκιστρωμένης δίχως εκλογές στην εξουσία, που δεν παίρνει ανάσα δίχως τον αέρα της Τουρκίας και προπάντων χωρίς τα στρατεύματα που της στέλνει ο Ερντογάν.
Εναντίον της πολέμησε σκληρά από το 2019 ο Χαφτάρ. Προέλασε δυτικά με στόχο την κατάληψη της λιβυκής πρωτεύουσας, δηλώνοντας ότι θα απαλλάξει την πόλη από «τζιχαντιστές τρομοκράτες και εγκληματικές συμμορίες». Αποσύρθηκε ύστερα από δεκατέσσερις μήνες σφοδρών εμφύλιων μαχών στις οποίες παραβιάστηκαν όλοι οι κανόνες και οι αρχές του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου που διέπουν έναν πόλεμο.
Ποιος κάνει κουμάντο.
Βεγγάζη, τέλη Μαΐου 2025. Βορειοαφρικανικό τοπίο. Θερμοκρασία 35 βαθμοί Κελσίου υπό σκιά. Στις αίθουσες του αεροδρομίου Μπενίνα η συμπαγής ομίχλη του καπνού κόβεται με το χατζάρι. Ενας παράδεισος για καπνιστές. Οι πινακίδες «απαγορεύεται το κάπνισμα» μοιάζουν περισσότερο με παράκληση παρά με εντολή. Τα βαμμένα ασπρόμαυρα ταξί σαν αρκουδάκια πάντα, με βαθουλώματα στις πόρτες, συχνά χωρίς προφυλακτήρες και μόνιμα δίχως λειτουργικά φλας -στην Τρίπολη είναι, βάσει διατάγματος, βαμμένα κίτρινα, αλλά δεν εντοπίζεται εκεί η διαφορά τους-, εξυπηρετούν τους λιγοστούς επισκέπτες.
Τους μεταφέρουν στο μισοκατεστραμμένο κέντρο της πόλης, το παλιό λιμάνι και το εσωτερικό λιμάνι που μετά από περίπου 15χρονια παρατεταμένων μαχών και ανελέητων συγκρούσεων έχουν επειγόντως ανάγκη αστικής ανοικοδόμησης και αναζωογόνησης. Οι ενδείξεις ευημερίας στην ευρύτερη περιοχή των μεγαλύτερων πετρελαϊκών αποθεμάτων της χώρας είναι ανύπαρκτες.
Στη διαδρομή δεσπόζουν τεράστιες πινακίδες με γιγάντια πόστερ που δεν αφήνουν καμία αμφιβολία για το ποιος κάνει εκεί κουμάντο. Στις αφίσες ποζάρει ένα πρόσωπό σκαμμένο σαν πάνω σε ανάγλυφο κεντητό κιλίμι σκηνής της ερήμου στημένης στην άμμο της αρχαίας Κυρηναϊκής. Με βλέμμα πέτρινα βλοσυρό σαν αυστηρού στρατοδίκη, μοιάζει να έχει τη γενική εποπτεία πριν εκδώσει καταδικαστική απόφαση.
Ωστόσο, η αφ’ υψηλού πανταχού παρούσα εικόνα του με τη γερακίσια μύτη και το θεληματικό λακκάκι στο πιγούνι είναι εξόχως δημοφιλής στον ταλαιπωρημένο τοπικό πληθυσμό. Είτε από τον φόβο αντιποίνων, είτε από την ελπίδα σταθερότητας και τάξης σε ένα άνομο περιβάλλον. Απολαμβάνει, άλλωστε, της υποστήριξης από τις μεγάλες φυλές των Αβακίρ, Μαγκάρμπα, Μπαρασά, Χάσα, Ομπαϊντάτ και Ζιντάν. Οι ντόπιοι ιμάμηδες τον μνημονεύουν στις προσευχές τους στους μιναρέδες.
Οι ένοπλες ομάδες στις σκιές του αστικού τοπίου που υφαίνουν μια δεσποτική αφήγηση πολιτικής εξουσίας τον υπακούνε τυφλά. Ο Χαλίφα Χαφτάρ είναι ο αδιαφιλονίκητος ηγέτης στο τοπίο της ανατολικής Λιβύης. Παρότι αποδεδειγμένα άπληστος, τραχύς και στυγνός καταχραστής της μερίδας του λέοντος του εγχώριου ενεργειακού πλούτου, είναι αποδεκτός. Με τα στραβά και τα καλά του θεωρείται χαρισματικός.
Ενόσω, με απροκάλυπτο νεποτισμό υπέρ της φαμίλιας του, έχει στη θέση του αρχηγού του Επιτελείου των Χερσαίων Δυνάμεων -και πιθανότερο διάδοχό του- τον μικρότερο γιο του, τον 33χρονο Σαντάμ. Αγνοώντας περιφρονητικά τις καταγγελίες από τη Διεθνή Αμνηστία για διάπραξη από τον ίδιο αθρόων εκτελέσεων, δημιουργία μαζικών τάφων, άσκηση βασανιστηρίων και σεξουαλικής βίας «χωρίς κανένα φόβο συνεπειών».
Τους μεταφέρουν στο μισοκατεστραμμένο κέντρο της πόλης, το παλιό λιμάνι και το εσωτερικό λιμάνι που μετά από περίπου 15χρονια παρατεταμένων μαχών και ανελέητων συγκρούσεων έχουν επειγόντως ανάγκη αστικής ανοικοδόμησης και αναζωογόνησης. Οι ενδείξεις ευημερίας στην ευρύτερη περιοχή των μεγαλύτερων πετρελαϊκών αποθεμάτων της χώρας είναι ανύπαρκτες.
Στη διαδρομή δεσπόζουν τεράστιες πινακίδες με γιγάντια πόστερ που δεν αφήνουν καμία αμφιβολία για το ποιος κάνει εκεί κουμάντο. Στις αφίσες ποζάρει ένα πρόσωπό σκαμμένο σαν πάνω σε ανάγλυφο κεντητό κιλίμι σκηνής της ερήμου στημένης στην άμμο της αρχαίας Κυρηναϊκής. Με βλέμμα πέτρινα βλοσυρό σαν αυστηρού στρατοδίκη, μοιάζει να έχει τη γενική εποπτεία πριν εκδώσει καταδικαστική απόφαση.
Ωστόσο, η αφ’ υψηλού πανταχού παρούσα εικόνα του με τη γερακίσια μύτη και το θεληματικό λακκάκι στο πιγούνι είναι εξόχως δημοφιλής στον ταλαιπωρημένο τοπικό πληθυσμό. Είτε από τον φόβο αντιποίνων, είτε από την ελπίδα σταθερότητας και τάξης σε ένα άνομο περιβάλλον. Απολαμβάνει, άλλωστε, της υποστήριξης από τις μεγάλες φυλές των Αβακίρ, Μαγκάρμπα, Μπαρασά, Χάσα, Ομπαϊντάτ και Ζιντάν. Οι ντόπιοι ιμάμηδες τον μνημονεύουν στις προσευχές τους στους μιναρέδες.
Οι ένοπλες ομάδες στις σκιές του αστικού τοπίου που υφαίνουν μια δεσποτική αφήγηση πολιτικής εξουσίας τον υπακούνε τυφλά. Ο Χαλίφα Χαφτάρ είναι ο αδιαφιλονίκητος ηγέτης στο τοπίο της ανατολικής Λιβύης. Παρότι αποδεδειγμένα άπληστος, τραχύς και στυγνός καταχραστής της μερίδας του λέοντος του εγχώριου ενεργειακού πλούτου, είναι αποδεκτός. Με τα στραβά και τα καλά του θεωρείται χαρισματικός.
Ενόσω, με απροκάλυπτο νεποτισμό υπέρ της φαμίλιας του, έχει στη θέση του αρχηγού του Επιτελείου των Χερσαίων Δυνάμεων -και πιθανότερο διάδοχό του- τον μικρότερο γιο του, τον 33χρονο Σαντάμ. Αγνοώντας περιφρονητικά τις καταγγελίες από τη Διεθνή Αμνηστία για διάπραξη από τον ίδιο αθρόων εκτελέσεων, δημιουργία μαζικών τάφων, άσκηση βασανιστηρίων και σεξουαλικής βίας «χωρίς κανένα φόβο συνεπειών».
Χαφτάρ Επιβλέπων του Ταμείου Ανάπτυξης και Ανασυγκρότησης της Λιβύης
Ενας άλλος γιος, ο Χάλεντ, έχει διοριστεί επικεφαλής των Μονάδων Ασφαλείας του Στρατού του μπαμπά. Ενα τρίτος, ο Μπελγκασέμ, είναι διορισμένος ως κορυφαίος πολιτικός σύμβουλος του πατέρα του επιβλέποντας το προσοδοφόρο Ταμείο Ανάπτυξης και Ανασυγκρότησης της Λιβύης. Απαντες οι έξι γιοι και η μία κόρη του είναι βολεμένοι υπό την τριτοκοσμικού χαρακτήρα επιρροή του πάτερ φαμίλια. Ο οποίος εδραιώνει την προσωπική του εξουσία με διορισμούς μελών της οικογένειάς του σε κρίσιμες και αποφασιστικές θέσεις ευθύνης. Ετσι και αλλιώς πιστεύει ότι έχει δεμένο τον γάιδαρό του χάρη στην έμμεση, αλλά με σαφές νόημα, δημόσια επίδειξη διπλωματικής και υλικής υποστήριξης μερίδας της διεθνούς
Τα νταραβέρια με τους ΡώσουςΣτηlmmy στρατιωτική παρέλαση που διοργάνωσε φέτος εκείνη τη ζεστή μαγιάτικη ημέρα για να γιορτάσει την επέτειο της επιχείρησης «Αξιοπρέπεια» που ξεκίνησε το 2014, σε ανάμνηση της κατάληψης της Βεγγάζης, μια ομάδα συμμάχων του έδωσε διακριτικά το «παρών». Παραβρέθηκαν αξιωματούχοι από τη Λευκορωσία, ο αρχηγός των μυστικών υπηρεσιών της Αιγύπτου, υποστράτηγος Χασάν Ρασάντ, κυβερνητικοί εκπρόσωποι από τον Νίγηρα και το Τσαντ και κυρίως ο Ρώσος υφυπουργός Αμυνας Γιουνούς-Μπεκ Γιεβκούροφ.
Ο αρμόδιος για την εκπαίδευση των βορειοκορεατικών στρατευμάτων που μάχονται υπέρ των αξιώσεων του Βλαντιμίρ Πούτιν στα μέτωπα της Ουκρανίας. Με τους Ρώσους, άλλωστε, ο Χαφτάρ έχει από παλιά προνόμια και νταραβέρια. Αποκομίζοντας γενναιόδωρες προμήθειες όπλων, στρατιωτικού εξοπλισμού και εκτυπωμένων στη Μόσχα πλαστών λιβυκών δηναρίων για τη χρηματοδότηση των πολεμικών του επιχειρήσεων.
Αλ Σιντίκ Χαφτάρ Ανώτατος πολιτικός σύμβουλος στον πατέρα του
Σε ανταπόδοση, μετά την αποχώρηση των Ρώσων από τη Συρία και την πτώση του καθεστώτος του Μπασάρ αλ Ασαντ, τους παραχωρεί συγκαλυμμένα τη χερσαία βάση Μαατέν Αλ Σάρα, στα σύνορα με το Τσαντ και το Σουδάν, για την επίβλεψη και τη διείσδυσή τους στην περιοχή του Σαχέλ. Ταυτόχρονα ενισχύει τις ρωσικές δραστηριότητές του προσφέροντάς τους τη μεσογειακή αεροπορική βάση Αλ-Χαντίμ στα ανατολικά της Βεγγάζης και την Αλ-Καρνταμπίγια στη Σύρτη. Διόλου τυχαία, τον φετινό Ιούνιο δύο ρωσικά πολεμικά πλοία επισκέφθηκαν το Τομπρούκ για να «οικοδομήσουν» δεσμούς μεταξύ του λιβυκού και του ρωσικού ναυτικού.
Στην πραγματικότητα για να θέσουν υποθήκες «αξιοποίησης» του αχανούς παράκτιου μετώπου στα ανατολικά της χώρας; Επιπλέον, επιδιώκουν την άμεση κατασκευή ρωσικής ναυτικής βάσης στο Τομπρούκ. Καμιά απορία για τις μεγαλεπήβολες βλέψεις τους. Ο Χαφτάρ είναι εκ προοιμίου θετικά διακείμενος. Εξάλλου ανεκλήθη, έτσι ήταν ο στρατάρχης. Ιδιοτελής, παρτάκιας και παραδόπιστος. Γκρεμίζει και ανακατασκευάζει γέφυρες ανάλογα με την υστεροβουλία του.
Στα «Βλάχικα» της ΒάρηςΤον ζύγισαν λεπτομερώς, σε βάθος και πολύ προσεκτικά οι υπηρεσίες του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών κατά την «αιφνιδιαστική» επίσκεψή του εκείνη τη χειμωνιάτικη ημέρα του Γενάρη του 2020 στη Αθήνα. Διέκριναν τη λαίμαργη αλαζονεία του χαρακτήρα του που τυλιγόταν σαν το κασκόλ που φορούσε γύρω από τον λαιμό κατά τη διαμονή του στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρεταννία». Και του συμπεριφέρθηκαν με ανάλογο διπλωματικό τακτ. Αντί να του παραθέσουν δείπνο σε κάποιο κομψό εστιατόριο με αυστηρό πρωτόκολλο, του οργάνωσαν φιλόξενα συνεστίαση με κοψίδια στα «Βλάχικα» της Βάρης.
Ως ελισσόμενος υπηρέτης πολλών αφεντάδων και πρόθυμος αποδέκτης των χρηματοδοτικών χορηγιών από αρκετά κράτη-σπόνσορές του, ο στρατάρχης έχει εξειδικευτεί, μεταξύ άλλων, και στο βουλιμικό ξεκοκάλισμα της ψητής προβατίνας. Κυριολεκτικά, αλλά και συμβολικά. Δεξιότητα μάλλον ασύμβατη με τις περγαμηνές ενός ατόμου που εκπαιδεύτηκε στην αυστηρή σοβιετική Στρατιωτική Ακαδημία της Σχολής Πολέμου στη Μόσχα. Μαεστρία εντελώς αταίριαστη για το ίδιο πρόσωπο που διέμεινε εξόριστο πάνω από 20 χρόνια στο Λάνγκλεϊ της Βιρτζίνια -συμπτωματικά την έδρα της CIA- ως εν αναμονή δικτάτορας.
Τότε που καταδικασμένος ερήμην σε θάνατο για έσχατη προδοσία από στρατοδικείο της στη γενέτειρά του, του χορηγήθηκε η αμερικανική υπηκοότητα και συστηνόταν ως Χαλ Χάφτερ. Καθοδηγούμενος και αφοσιωμένος με ζήλο στην ανατροπή του Μουαμάρ Καντάφι, του οποίου υπήρξε έμπιστος φίλος και «δεξί χέρι». Μοναδικό του «διάλειμμα» στο χαλαρό αμερικανικό όνειρο, η προσωπική συμμετοχή του σε μια αποτυχημένη αντάρτικη εξέγερση στα βουνά της ανατολικής Λιβύης το 1996, όταν λίγο έλειψε να συλληφθεί. Επέστρεψε από την υπομονετική του αφάνεια ενεργά στη χώρα το 2011 την περίοδο της «Αραβικής Ανοιξης», για να πρωταγωνιστήσει στις πιο αιματηρές συρράξεις που ακολούθησαν την εξέγερση, την πτώση και τη δολοφονία του Καντάφι. Τον Φεβρουάριο του 2014 εμφανίστηκε στην τηλεόραση και περιέγραψε με δραματικούς τόνους το σχέδιό του να σώσει το έθνος. Υποσχέθηκε διαφανείς εκλογικές διαδικασίες που ακόμη ο λαός περιμένει να διενεργηθούν.
Στρατιωτικές εκκαθαρίσεις.
Ενας άλλος γιος, ο Χάλεντ, έχει διοριστεί επικεφαλής των Μονάδων Ασφαλείας του Στρατού του μπαμπά. Ενα τρίτος, ο Μπελγκασέμ, είναι διορισμένος ως κορυφαίος πολιτικός σύμβουλος του πατέρα του επιβλέποντας το προσοδοφόρο Ταμείο Ανάπτυξης και Ανασυγκρότησης της Λιβύης. Απαντες οι έξι γιοι και η μία κόρη του είναι βολεμένοι υπό την τριτοκοσμικού χαρακτήρα επιρροή του πάτερ φαμίλια. Ο οποίος εδραιώνει την προσωπική του εξουσία με διορισμούς μελών της οικογένειάς του σε κρίσιμες και αποφασιστικές θέσεις ευθύνης. Ετσι και αλλιώς πιστεύει ότι έχει δεμένο τον γάιδαρό του χάρη στην έμμεση, αλλά με σαφές νόημα, δημόσια επίδειξη διπλωματικής και υλικής υποστήριξης μερίδας της διεθνούς
Τα νταραβέρια με τους ΡώσουςΣτηlmmy στρατιωτική παρέλαση που διοργάνωσε φέτος εκείνη τη ζεστή μαγιάτικη ημέρα για να γιορτάσει την επέτειο της επιχείρησης «Αξιοπρέπεια» που ξεκίνησε το 2014, σε ανάμνηση της κατάληψης της Βεγγάζης, μια ομάδα συμμάχων του έδωσε διακριτικά το «παρών». Παραβρέθηκαν αξιωματούχοι από τη Λευκορωσία, ο αρχηγός των μυστικών υπηρεσιών της Αιγύπτου, υποστράτηγος Χασάν Ρασάντ, κυβερνητικοί εκπρόσωποι από τον Νίγηρα και το Τσαντ και κυρίως ο Ρώσος υφυπουργός Αμυνας Γιουνούς-Μπεκ Γιεβκούροφ.
Ο αρμόδιος για την εκπαίδευση των βορειοκορεατικών στρατευμάτων που μάχονται υπέρ των αξιώσεων του Βλαντιμίρ Πούτιν στα μέτωπα της Ουκρανίας. Με τους Ρώσους, άλλωστε, ο Χαφτάρ έχει από παλιά προνόμια και νταραβέρια. Αποκομίζοντας γενναιόδωρες προμήθειες όπλων, στρατιωτικού εξοπλισμού και εκτυπωμένων στη Μόσχα πλαστών λιβυκών δηναρίων για τη χρηματοδότηση των πολεμικών του επιχειρήσεων.
Αλ Σιντίκ Χαφτάρ Ανώτατος πολιτικός σύμβουλος στον πατέρα του
Σε ανταπόδοση, μετά την αποχώρηση των Ρώσων από τη Συρία και την πτώση του καθεστώτος του Μπασάρ αλ Ασαντ, τους παραχωρεί συγκαλυμμένα τη χερσαία βάση Μαατέν Αλ Σάρα, στα σύνορα με το Τσαντ και το Σουδάν, για την επίβλεψη και τη διείσδυσή τους στην περιοχή του Σαχέλ. Ταυτόχρονα ενισχύει τις ρωσικές δραστηριότητές του προσφέροντάς τους τη μεσογειακή αεροπορική βάση Αλ-Χαντίμ στα ανατολικά της Βεγγάζης και την Αλ-Καρνταμπίγια στη Σύρτη. Διόλου τυχαία, τον φετινό Ιούνιο δύο ρωσικά πολεμικά πλοία επισκέφθηκαν το Τομπρούκ για να «οικοδομήσουν» δεσμούς μεταξύ του λιβυκού και του ρωσικού ναυτικού.
Στην πραγματικότητα για να θέσουν υποθήκες «αξιοποίησης» του αχανούς παράκτιου μετώπου στα ανατολικά της χώρας; Επιπλέον, επιδιώκουν την άμεση κατασκευή ρωσικής ναυτικής βάσης στο Τομπρούκ. Καμιά απορία για τις μεγαλεπήβολες βλέψεις τους. Ο Χαφτάρ είναι εκ προοιμίου θετικά διακείμενος. Εξάλλου ανεκλήθη, έτσι ήταν ο στρατάρχης. Ιδιοτελής, παρτάκιας και παραδόπιστος. Γκρεμίζει και ανακατασκευάζει γέφυρες ανάλογα με την υστεροβουλία του.
Στα «Βλάχικα» της ΒάρηςΤον ζύγισαν λεπτομερώς, σε βάθος και πολύ προσεκτικά οι υπηρεσίες του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών κατά την «αιφνιδιαστική» επίσκεψή του εκείνη τη χειμωνιάτικη ημέρα του Γενάρη του 2020 στη Αθήνα. Διέκριναν τη λαίμαργη αλαζονεία του χαρακτήρα του που τυλιγόταν σαν το κασκόλ που φορούσε γύρω από τον λαιμό κατά τη διαμονή του στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρεταννία». Και του συμπεριφέρθηκαν με ανάλογο διπλωματικό τακτ. Αντί να του παραθέσουν δείπνο σε κάποιο κομψό εστιατόριο με αυστηρό πρωτόκολλο, του οργάνωσαν φιλόξενα συνεστίαση με κοψίδια στα «Βλάχικα» της Βάρης.
Ως ελισσόμενος υπηρέτης πολλών αφεντάδων και πρόθυμος αποδέκτης των χρηματοδοτικών χορηγιών από αρκετά κράτη-σπόνσορές του, ο στρατάρχης έχει εξειδικευτεί, μεταξύ άλλων, και στο βουλιμικό ξεκοκάλισμα της ψητής προβατίνας. Κυριολεκτικά, αλλά και συμβολικά. Δεξιότητα μάλλον ασύμβατη με τις περγαμηνές ενός ατόμου που εκπαιδεύτηκε στην αυστηρή σοβιετική Στρατιωτική Ακαδημία της Σχολής Πολέμου στη Μόσχα. Μαεστρία εντελώς αταίριαστη για το ίδιο πρόσωπο που διέμεινε εξόριστο πάνω από 20 χρόνια στο Λάνγκλεϊ της Βιρτζίνια -συμπτωματικά την έδρα της CIA- ως εν αναμονή δικτάτορας.
Τότε που καταδικασμένος ερήμην σε θάνατο για έσχατη προδοσία από στρατοδικείο της στη γενέτειρά του, του χορηγήθηκε η αμερικανική υπηκοότητα και συστηνόταν ως Χαλ Χάφτερ. Καθοδηγούμενος και αφοσιωμένος με ζήλο στην ανατροπή του Μουαμάρ Καντάφι, του οποίου υπήρξε έμπιστος φίλος και «δεξί χέρι». Μοναδικό του «διάλειμμα» στο χαλαρό αμερικανικό όνειρο, η προσωπική συμμετοχή του σε μια αποτυχημένη αντάρτικη εξέγερση στα βουνά της ανατολικής Λιβύης το 1996, όταν λίγο έλειψε να συλληφθεί. Επέστρεψε από την υπομονετική του αφάνεια ενεργά στη χώρα το 2011 την περίοδο της «Αραβικής Ανοιξης», για να πρωταγωνιστήσει στις πιο αιματηρές συρράξεις που ακολούθησαν την εξέγερση, την πτώση και τη δολοφονία του Καντάφι. Τον Φεβρουάριο του 2014 εμφανίστηκε στην τηλεόραση και περιέγραψε με δραματικούς τόνους το σχέδιό του να σώσει το έθνος. Υποσχέθηκε διαφανείς εκλογικές διαδικασίες που ακόμη ο λαός περιμένει να διενεργηθούν.
Στρατιωτικές εκκαθαρίσεις.
Προβλήθηκε ως ο «κοσμικός» ηγέτης με έντονη αντιισλαμιστική ρητορική, που σουλούπωνε κάπως στα μάτια των διεθνών παρατηρητών την ωμή βαναυσότητά του. Η αλήθεια είναι ότι τότε οι μεγάλες πόλεις της χώρας είχαν ουσιαστικά καταληφθεί από την εξτρεμιστική τοπική οργάνωση Ισάρ αλ-Σαρία, παρακλάδι της Αλ Κάιντα, του Ισλαμικού Χαλιφάτου και υποκινούμενη από τους Αδελφούς Μουσουλμάνους. Τους εξόντωσε με αμείλικτη βαρβαρότητα. Εξαπέλυσε στρατιωτικές εκκαθαρίσεις με δολοφονίες, βομβαρδισμούς, σαμποτάζ, μαζικές εκτελέσεις αιχμαλώτων και σφαγές αμάχων.
Κέρδισε έμμεσα τη διπλωματική εύνοια της δημοκρατικής Δύσης και τη στήριξη από τα ήπια αραβικά καθεστώτα. Αλλά ηρωικό αφεντικό ολόκληρης της χώρας δεν έγινε ποτέ. Εκτοτε, κύλησε μπόλικο νερό στον κόλπο της Σύρτης και ατέλειωτες θύελλες σκόνης σάρωσαν την απέραντη λιβυκή έρημο. Μαζί χύθηκαν και τόνοι αίματος. Αλλά για τον κυνικό πρώην αξιωματικό καριέρας ήταν οι αναμενόμενες συνέπειες ενός άγριου εμφύλιου πολέμου. Ο οποίος αδιάκοπα συνεχίζεται σε μια χώρα βυθισμένη σε θεσμικό κενό και βαλτωμένη σε μια ημιάναρχη κατάσταση.
Ο επιτελάρχης του ΚαντάφιΝάτος, λοιπόν, σήμερα ο αυτοδιορισμένος στρατάρχης του αυτοανακηρυγμένου Λιβυκού Εθνικού Στρατού με έδρα το Τομπρούκ και προπύργιο τη Βεγγάζη, να δίνει με στόμφο κοφτές διαταγές σαν δερβέναγας στο υπερεξοπλισμένο, με ρωσικά μαχητικά αεροπλάνα, ελικόπτερα και γαλλικούς πυραύλους, στράτευμά του. Ενας συνασπισμός, αν όχι συνονθύλευμα, ένοπλων εθνικιστικών μονάδων, τοπικών μαχητικών φατριών, φυλετικών πολιτοφυλακών και των ταξιαρχιών Ταρίκ Μπεν Ζεϊάντ των δογματικών σουνιτών Σαλαφιστών. Από κοντά οι ξένοι μισθοφόροι. Ο Ρώσοι που αντικατέστησαν την ιδιωτική παραστρατιωτική ομάδα «Βάγκνερ» του μακαρίτη Γεβγκένι Πριγκόζιν, τα επαγγελματικά «σκυλιά του πολέμου» από το Σουδάν και το Τσαντ, καθώς και οι υπερεκπαιδευμένοι «εργολάβοι» του πολεμικού επιχειρείν από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Ολοι αυτοί στέκονται σούζα μπροστά σε έναν ηλικιωμένο μουστακαλή βετεράνο πολεμιστή με προβλήματα υγείας -νοσηλεύτηκε με εγκεφαλικό επεισόδιο πριν από λίγα χρόνια σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας στο Παρίσι- που αρνείται να προσαρμοστεί στον σύγχρονο κόσμο. Πεισματάρης, αρτηριοσκληρωτικός και αμετανόητος, με τον απολυταρχισμό, την εκτεταμένη διαφθορά και τη βαναυσότητά του απελαύνει αρματωμένος στο παρελθόν. Θυμάται μελαγχολικά τα φτωχά παιδικά του χρονιά στη γενέτειρά του, την ανατολική πόλη Ατζντάμπια, προερχόμενος από τους κόλπους της φυλής Φιρτζάν.
Νοσταλγεί την αρχική ανατρεπτική έμπνευσή του από το παράδειγμα της ηγετικής μορφής στον αραβικό κόσμο Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερπου ανέτρεψε την αιγυπτιακή μοναρχία το 1952. Ανασύρει δοξασμένες μνήμες από τη συμμετοχή του ως 25χρονος αξιωματικός στο αναίμακτο κίνημα υπό τον σχεδόν συνομήλικό του 27χρονο φιλόδοξο αντισυνταγματάρχη Καντάφι, που έριξε από την εξουσία τον ελεγχόμενο ως μαριονέτα από τους Αγγλους βασιλιά Ιντρίς το 1969.
Την ώρα που ο πρώτος και μοναδικός -79χρονος τότε- Λίβυος μονάρχης έκανε ιαματικά μπάνια στα Καμένα Βούρλα νοικιάζοντας 24 δωμάτια στο τοπικό ξενοδοχείο «Γαλήνη» γι' αυτόν και τη συνοδεία του εκθρονίστηκε σε μια στιγμή. Ο Χαφτάρ ανατρέχει με περηφάνια σε εκείνα τα χρόνια που υπήρξε μέλος του «Επαναστατικού Συμβουλίου» της πατρίδας του και πολέμησε ως επικεφαλής του λιβυκού αποσπάσματος στο πλευρό των Αιγυπτίων στο Σινά κατά τον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ εναντίον του Ισραήλ το 1973. Και δεν ξεχνά την επώδυνη περιπετειά του στα μέσα της δεκαετίας του ’80. Οταν ως πανίσχυρος επιτελάρχης του Καντάφι αναλάμβανε ως αρχιστράτηγος τον «βρόμικο πόλεμο» της Λιβύης στο Τσαντ. Εκεί όπου βομβάρδισε χωριά από αέρος με απαγορευμένα χημικά αέρια και εμπρηστικές βόμβες φωσφόρου με την αίσθηση της ατιμωρησίας που διατηρεί ακλόνητη μέχρι σήμερα.
Για κακή του τύχη, το 1987 έπεσε σε ενέδρα και πιάστηκε αιχμάλωτος μαζί με τους 500 περίπου άνδρες του εκθέτοντας ανεπανόρθωτα τον Καντάφι, ο οποίος είχε ήδη υπογράψει συμφωνία για δήθεν τερματισμό του πολέμου. Οι σχέσεις των δύο πρώην συντρόφων εν όπλοις διαρρήχθηκαν οριστικά. Εγκαταστάθηκε ύστερα από ενέργειες των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών πρώτα στο Ζαΐρ και κατόπιν στην Κένυα, όπου ίδρυσε το «Εθνικό Μέτωπο για τη Σωτηρία της Λιβύης», ένα καθαρά αμερικανοκίνητο όχημα για τη βίαιη ανατροπή του Καντάφι.
Αμερικανικό διαβατήριοΟταν η Κένυα τον έδιωξε το 1990 υπό τη διπλωματική και εμπορική πίεση της Τρίπολης, αλλά και τη σοβιετική κατάρρευση, το «άρμα» των ΗΠΑ τον μετέφερε οικογενειακά στη «γη των γενναίων» και την πατρίδα της αστερόεσσας. Εκεί, επί προεδρίας του πρώην διευθυντή της CIA, Τζορτζ Μπoυς του πρεσβύτερου, προσανατολίστηκε να γίνει ο επόμενος Καντάφι.
Να τον αντικαταστήσει στην ηγεσία της πομπωδώς αποκαλουμένης Ισλαμικής Τζαμαχιρίγια, χωρίς το πράσινο βιβλίο των ιδεών, τις αμαζόνες και τις ρόμπες του, με την πυγμή του στρατιωτικού πηλήκιου και των παράσημών του. Επιδίωξη που δεν έχει αποσυρθεί έως τώρα από το μυαλό του στρατάρχη. Αλλά, καλού-κακού, παρά τη ζέση του, εξαιτίας της φιλαυτίας του δεν έχει αποποιηθεί μέχρι σήμερα το αμερικανικό του διαβατήριο.
Ποιος ξέρει, ίσως να φανεί χρήσιμο σε έναν εγωπαθή ατομικιστή με γαλόνια που παραζαλισμένος από τον εθισμό του σε δοσοληψίες και συναλλαγές θέλει να αλλάξει τις ισορροπίες στην Ανατολική Μεσόγειο, ενισχύοντας την τουρκική επιρροή. Αυτή που αντιπάλεψε με νύχια και με δόντια στη χώρα του. Ενδεχομένως μέσα στο πελάγωμά του να υιοθετεί τη φαντασίωση πως δεν θα αποκτήσει ποτέ αληθινούς φίλους αν δεν ρισκάρει να κάνει χατίρια στους εχθρούς.
Κέρδισε έμμεσα τη διπλωματική εύνοια της δημοκρατικής Δύσης και τη στήριξη από τα ήπια αραβικά καθεστώτα. Αλλά ηρωικό αφεντικό ολόκληρης της χώρας δεν έγινε ποτέ. Εκτοτε, κύλησε μπόλικο νερό στον κόλπο της Σύρτης και ατέλειωτες θύελλες σκόνης σάρωσαν την απέραντη λιβυκή έρημο. Μαζί χύθηκαν και τόνοι αίματος. Αλλά για τον κυνικό πρώην αξιωματικό καριέρας ήταν οι αναμενόμενες συνέπειες ενός άγριου εμφύλιου πολέμου. Ο οποίος αδιάκοπα συνεχίζεται σε μια χώρα βυθισμένη σε θεσμικό κενό και βαλτωμένη σε μια ημιάναρχη κατάσταση.
Ο επιτελάρχης του ΚαντάφιΝάτος, λοιπόν, σήμερα ο αυτοδιορισμένος στρατάρχης του αυτοανακηρυγμένου Λιβυκού Εθνικού Στρατού με έδρα το Τομπρούκ και προπύργιο τη Βεγγάζη, να δίνει με στόμφο κοφτές διαταγές σαν δερβέναγας στο υπερεξοπλισμένο, με ρωσικά μαχητικά αεροπλάνα, ελικόπτερα και γαλλικούς πυραύλους, στράτευμά του. Ενας συνασπισμός, αν όχι συνονθύλευμα, ένοπλων εθνικιστικών μονάδων, τοπικών μαχητικών φατριών, φυλετικών πολιτοφυλακών και των ταξιαρχιών Ταρίκ Μπεν Ζεϊάντ των δογματικών σουνιτών Σαλαφιστών. Από κοντά οι ξένοι μισθοφόροι. Ο Ρώσοι που αντικατέστησαν την ιδιωτική παραστρατιωτική ομάδα «Βάγκνερ» του μακαρίτη Γεβγκένι Πριγκόζιν, τα επαγγελματικά «σκυλιά του πολέμου» από το Σουδάν και το Τσαντ, καθώς και οι υπερεκπαιδευμένοι «εργολάβοι» του πολεμικού επιχειρείν από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Ολοι αυτοί στέκονται σούζα μπροστά σε έναν ηλικιωμένο μουστακαλή βετεράνο πολεμιστή με προβλήματα υγείας -νοσηλεύτηκε με εγκεφαλικό επεισόδιο πριν από λίγα χρόνια σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας στο Παρίσι- που αρνείται να προσαρμοστεί στον σύγχρονο κόσμο. Πεισματάρης, αρτηριοσκληρωτικός και αμετανόητος, με τον απολυταρχισμό, την εκτεταμένη διαφθορά και τη βαναυσότητά του απελαύνει αρματωμένος στο παρελθόν. Θυμάται μελαγχολικά τα φτωχά παιδικά του χρονιά στη γενέτειρά του, την ανατολική πόλη Ατζντάμπια, προερχόμενος από τους κόλπους της φυλής Φιρτζάν.
Νοσταλγεί την αρχική ανατρεπτική έμπνευσή του από το παράδειγμα της ηγετικής μορφής στον αραβικό κόσμο Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερπου ανέτρεψε την αιγυπτιακή μοναρχία το 1952. Ανασύρει δοξασμένες μνήμες από τη συμμετοχή του ως 25χρονος αξιωματικός στο αναίμακτο κίνημα υπό τον σχεδόν συνομήλικό του 27χρονο φιλόδοξο αντισυνταγματάρχη Καντάφι, που έριξε από την εξουσία τον ελεγχόμενο ως μαριονέτα από τους Αγγλους βασιλιά Ιντρίς το 1969.
Την ώρα που ο πρώτος και μοναδικός -79χρονος τότε- Λίβυος μονάρχης έκανε ιαματικά μπάνια στα Καμένα Βούρλα νοικιάζοντας 24 δωμάτια στο τοπικό ξενοδοχείο «Γαλήνη» γι' αυτόν και τη συνοδεία του εκθρονίστηκε σε μια στιγμή. Ο Χαφτάρ ανατρέχει με περηφάνια σε εκείνα τα χρόνια που υπήρξε μέλος του «Επαναστατικού Συμβουλίου» της πατρίδας του και πολέμησε ως επικεφαλής του λιβυκού αποσπάσματος στο πλευρό των Αιγυπτίων στο Σινά κατά τον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ εναντίον του Ισραήλ το 1973. Και δεν ξεχνά την επώδυνη περιπετειά του στα μέσα της δεκαετίας του ’80. Οταν ως πανίσχυρος επιτελάρχης του Καντάφι αναλάμβανε ως αρχιστράτηγος τον «βρόμικο πόλεμο» της Λιβύης στο Τσαντ. Εκεί όπου βομβάρδισε χωριά από αέρος με απαγορευμένα χημικά αέρια και εμπρηστικές βόμβες φωσφόρου με την αίσθηση της ατιμωρησίας που διατηρεί ακλόνητη μέχρι σήμερα.
Για κακή του τύχη, το 1987 έπεσε σε ενέδρα και πιάστηκε αιχμάλωτος μαζί με τους 500 περίπου άνδρες του εκθέτοντας ανεπανόρθωτα τον Καντάφι, ο οποίος είχε ήδη υπογράψει συμφωνία για δήθεν τερματισμό του πολέμου. Οι σχέσεις των δύο πρώην συντρόφων εν όπλοις διαρρήχθηκαν οριστικά. Εγκαταστάθηκε ύστερα από ενέργειες των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών πρώτα στο Ζαΐρ και κατόπιν στην Κένυα, όπου ίδρυσε το «Εθνικό Μέτωπο για τη Σωτηρία της Λιβύης», ένα καθαρά αμερικανοκίνητο όχημα για τη βίαιη ανατροπή του Καντάφι.
Αμερικανικό διαβατήριοΟταν η Κένυα τον έδιωξε το 1990 υπό τη διπλωματική και εμπορική πίεση της Τρίπολης, αλλά και τη σοβιετική κατάρρευση, το «άρμα» των ΗΠΑ τον μετέφερε οικογενειακά στη «γη των γενναίων» και την πατρίδα της αστερόεσσας. Εκεί, επί προεδρίας του πρώην διευθυντή της CIA, Τζορτζ Μπoυς του πρεσβύτερου, προσανατολίστηκε να γίνει ο επόμενος Καντάφι.
Να τον αντικαταστήσει στην ηγεσία της πομπωδώς αποκαλουμένης Ισλαμικής Τζαμαχιρίγια, χωρίς το πράσινο βιβλίο των ιδεών, τις αμαζόνες και τις ρόμπες του, με την πυγμή του στρατιωτικού πηλήκιου και των παράσημών του. Επιδίωξη που δεν έχει αποσυρθεί έως τώρα από το μυαλό του στρατάρχη. Αλλά, καλού-κακού, παρά τη ζέση του, εξαιτίας της φιλαυτίας του δεν έχει αποποιηθεί μέχρι σήμερα το αμερικανικό του διαβατήριο.
Ποιος ξέρει, ίσως να φανεί χρήσιμο σε έναν εγωπαθή ατομικιστή με γαλόνια που παραζαλισμένος από τον εθισμό του σε δοσοληψίες και συναλλαγές θέλει να αλλάξει τις ισορροπίες στην Ανατολική Μεσόγειο, ενισχύοντας την τουρκική επιρροή. Αυτή που αντιπάλεψε με νύχια και με δόντια στη χώρα του. Ενδεχομένως μέσα στο πελάγωμά του να υιοθετεί τη φαντασίωση πως δεν θα αποκτήσει ποτέ αληθινούς φίλους αν δεν ρισκάρει να κάνει χατίρια στους εχθρούς.
Πηγή:protothema.gr
.gif)
.gif)
0 Σχόλια