Σε νέα φάση κινητικότητας έχει εισέλθει το παιχνίδι με τα κοιτάσματα στην Αν.Μεσόγειο, με τις κυβερνήσεις Νετανιάχου και Χριστοδουλίδη να αναζητούν τρόπους να σπάσουν το αιγυπτιακό μονοπώλιο των εξαγωγών προς την Ευρώπη και με την Ελλάδα δυστυχώς απούσα από τις εξελίξεις.
Την ίδια στιγμή η Αγκυρα επιχειρεί να ρίξει γέφυρες τόσο προς την Αίγυπτο ως προς το θέμα της Οριοθέτησης Περιοχών Θαλάσσιας Δικαιοδοσίας, όσο και προς το Ισραήλ, καθώς για να πετύχει την πάγια επιδίωξή της να εμπλακεί στο φυσικό αέριο της Αν.Μεσογείου πρέπει να εξασφαλίσει ότι το ισραηλινό φυσικό αέριο θα εξαχθεί προς την Ευρώπη μέσω Τουρκίας.
Η κινητικότητα εντοπίζεται σε πολλαπλά επίπεδα. Ενα από αυτά, αφορά την επίσκεψη την επόμενη εβδομάδα (14-15 Ιουνίου) στο Τελ Αβίβ του νέου υπ. Ενέργειας της Κύπρου, Γιώργου Παπαναστασίου, σε συνδυασμό με τα αποτελέσματα έως τον Ιούλιο της επιβεβαιωτικής γεώτρησης στην «Αφροδίτη». Από τις εξελίξεις σε αμφότερα τα μέτωπα θα γίνει πιο σαφές το τοπίο γύρω από το πόσο εφικτό είναι το σχέδιο κατασκευής του μικρού East Med, ενός αγωγού 200 χλμ μεταξύ των δύο χωρών και κόστους 2 δισ δολ.
Ενα project που στοχεύει να φέρει ισραηλινό και κυπριακό φυσικό αέριο προς υγροποίηση σε ένα πλωτό τερματικό εξαγωγής στην περιοχή του Βασιλικού, αλλά που για να καταστεί βιώσιμο απαιτεί ποσότητες, οι οποίες αυτή την στιγμή δεν υπάρχουν.
Δεν μπορεί να λειτουργήσει μόνο με τα μικρά αποθέματα (Ολυμπος και Βόρειο Καρίς) που ανακάλυψε η Energean στην ισραηλινή ΑΟΖ. Απαιτεί πολύ περισσότερα για να καταστεί ένας εναλλακτικός πόλος εξαγωγής στο αιγυπτιακό μονοπώλιο υποδομών, γεγονός που σημαίνει ότι θα χρειαστεί να δεσμεύσει μέρος ή όλη την αδιευκρίνιστη ακόμη ποσότητα της «Αφροδίτης» και μέρος της εξαγωγικής δυναμικότητα της β΄ φάσης ανάπτυξης του «Λεβιάθαν».
Είναι εφικτό κάτι τέτοιο; Αγνωστο προς στιγμή, με την απάντηση να είναι καταρχήν πολιτική, και σε δεύτερο βαθμό τεχνική και με το θέμα να αποτελεί μέρος της ατζέντας του ταξιδιού Παπαναστασίου στο Ισράηλ.
Τα πάντα φυσικά θα εξαρτηθούν από τις βουλές των μεγάλων operators που δραστηριοποιούνται στην περιοχή. Ισχύει ακόμη η πρόταση της Chevron για πλωτή μονάδα υγροποίησης πάνω από το κοίτασμα Λεβιάθαν, ώστε να γίνονται από το Ισραήλ οι εξαγωγές προς Ευρώπη; Τι θα κάνει η Exxon Mobil για την ανάπτυξη του κοιτάσματος «Γλαύκος» στην κυπριακή ΑΟΖ ; Μήπως θελήσει να δημιουργήσει εκεί κάποιες υποδομές;
Και φυσικά, πάντα υπάρχει το ερώτημα ως προς τι στάση της Τουρκίας. Μπορεί να αρχίσει να εγείρει θέματα στο όποιο εγχείρημα ; Οχι τόσο ως προς τον αγωγό Ισράηλ -Κύπρου, είναι η απάντηση, καθώς αυτός ακολουθεί τη διαδρομή από την ισραηλινή ΑΟΖ στην κυπριακή, όσο κυρίως ως προς την ευρύτερη ανάπτυξη των κυπριακών κοιτασμάτων. Οταν ανοίξει αυτή η συζήτηση, σίγουρα θα πρέπει να αναμένεται αντίδραση από την Άγκυρα, η οποία θεωρεί ότι πρέπει να έχει ρόλο σε κάθε μεγάλη κίνηση αξιοποίησης των κοιτασμάτων της Ανατολικής Μεσογείου.
Σφήνα Τουρκίας στην Αίγυπτο
Το θέμα έθεσε προ ημερών ο ίδιος ο τούρκος επιτετραμένος στο Κάϊρο, πρέσβης Σαλιχ Μουλτου Σεν, όπου σύμφωνα με το πρακτορείο Αναντολού, μιλώντας σε διεθνή αραβικό τηλεοπτικό σταθμό (Ash-Sharq lil-Akhbar με έδρα το Ριάντ), έβαλε εμμέσως και θέμα Ελλάδας.
«Το θέμα της Οριοθέτησης Περιοχών Θαλάσσιας Δικαιοδοσίας είναι ανοιχτό σε συνεργασία, δεν είναι θέμα ανταγωνισμού», δήλωσε ο τούρκος πρέσβης προσθέτοντας ότι οι ειδικοί θα συμφωνήσουν ότι «δεν υπάρχει θεμελιώδης διαφωνία μεταξύ Αιγύπτου και Τουρκίας για την οριοθέτηση της θαλάσσιας δικαιοδοσίας. Την ερχόμενη περίοδο θα γίνουν μελέτες για το θέμα αυτό. Και θα σημειωθεί πρόοδος…»
Η πρόθεση της Τουρκίας να συνδέσει την αποκατάσταση των σχέσεων με την Αίγυπτο, με την επανέναρξη συζητήσεων για οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών, θα αποτελέσει μία κρίσιμη δοκιμασία για τις σχέσεις της Αθήνας με το Κάϊρο. Τυχόν συμφωνία της Αγκυρας με το Κάιρο, που πρόσφατα συμφώνησαν να ανταλλάξουν πρέσβεις, θα μπορούσε να οδηγήσει σε πλήρη ανατροπή των δεδομένων στην Ανατολική Μεσόγειο εις βάρος της Ελλάδας.
Μέχρι σήμερα, ο πρόεδρος Σίσι έχει κρατήσει σταθερή θέση πάνω στο θέμα, χωρίς να επιτρέπει στην γραφειοκρατία του αιγυπτιακού ΥΠΈΞ να ξεκινήσει τέτοιου είδους επαφές με την Άγκυρα. Αλλά μετά και τη μερική συμφωνία οριοθέτησης Ελλάδας - Αιγύπτου, το γεγονός ότι εκτός συμφωνίας έχει μείνει όλη η επίμαχη περιοχή ανατολικά του 28ου Μεσημβρινού αφήνει ένα κενό το οποίο είναι προς μελλοντική διαπραγμάτευση. Είτε με την Ελλάδα, είτε με την Τουρκία, στο πλαίσιο ενός ευρύτερου διακανονισμού.
O παράγοντας Ισράηλ
Ο ένας άγνωστος της εξίσωσης των κοιτασμάτων της Αν.Μεσογείου είναι η Αίγυπτος. Ο άλλος λέγεται Ισραήλ. Δεδομένου ότι ο Ερντογάν θα παραμείνει στην εξουσία για μια ακόμη 5ετία, το Τελ Αβίβ υποχρεούται να κάνει τους υπολογισμούς του, όπως γράφει η «Jerusalem Post». Ο Ερντογάν δέχθηκε το συγχαρητήριο τηλεφώνημα του Μ. Νετανιάχου και συμφώνησαν «να συνεργαστούν για να εγκαινιάσουν μια νέα εποχή στις σχέσεις Τουρκίας - Ισραήλ».
Ενα μεγάλο ερώτημα είναι με ποιό τρόπο θα αντιμετωπίσουν το κεφάλαιο φυσικό αέριο. Ενώ από οικονομικοτεχνικής άποψης, η εξαγωγή του ισραηλινού αερίου προς την Ευρώπη, μέσω Τουρκίας, θα μπορούσε να είναι μια ρεαλιστική λύση, στρατηγικά θα σήμαινε ότι το Τελ Αβίβ παραδίδει τα «κλειδιά» του φυσικού του αερίου στην Αγκυρα. Σε έναν απρόβλεπτο και μάλλον στρατηγικό αντίπαλο.
«Θα ήταν τεράστιο λάθος να στείλουμε το φυσικό μας αέριο μέσω Τουρκίας και να επιτρέψουμε στον Ερντογάν να αναλάβει ρόλο», δηλώνει στον αρθρογράφο της «Jerusalem Post» ισραηλινός πρώην υψηλόβαθμος στρατιωτικός αξιωματούχος που εμπλεκόταν μέχρι πρότινος στις ισραηλινοτουρκικες σχέσεις.
Ο παγωμένος East Med
Η ισραηλινή εφημερίδα παρουσιάζει τις τρεις επιλογές που υπάρχουν πάνω στο τραπέζι. Τον αγωγό προς την Κύπρο, τον East Med και τον αγωγό προς την Τουρκία, μαζί με τα όποια διλήμματα εγείρονται στο Τελ Αβίβ.
Στην περίπτωση πάντως του East Med, το σχέδιο έχει πάψει να έχει πιθανότητες υλοποίησης. «Ο αγωγός East Med δεν γίνεται χωρίς συμμετοχή της Τουρκίας», είχε δηλώσει προ μερικών εβδομάδων ο ισχυρός άνδρας της ιταλικής Eni, Κλάουντιο Ντεσκάλτσι, για ένα σχέδιο το οποίο με βάση τον αρχικό σχεδασμό θα κατέληγε στην Ιταλία. Ενα σχέδιο, το οποίο απορρόφησε πολύ διπλωματικό κεφάλαιο από πολλές ελληνικές κυβερνήσεις, παρ' ότι όλοι γνώριζαν πόσο δύσκολο είναι να υλοποιηθεί, πόσο μάλλον χωρίς την αμερικανική υποστήριξη.
Οι ΗΠΑ, ποτέ δεν ήθελαν - ούτε και θέλουν- ένα σταθερό και μόνιμο έργο που να αποκλείει την Τουρκία. Ενα σχέδιο που θα είναι οικονομικά ασύμφορο για τις αμερικανικές εταιρίες που εμπλέκονται στην Ανατολική Μεσόγειο και ανταγωνιστικό στο project μεταφοράς αμερικανικού σχιστολιθικού φυσικού αερίου ως LNG στην Αλεξανδρούπολη και αλλού.
Ούτε όμως και η Λευκωσία ήταν ποτέ ιδιαίτερα ζεστή για τον αγωγό γιατί μέχρι να κατασκευασθεί θα έπρεπε το φυσικό της αέριο να μένει ανεκμετάλλευτο, για αυτό και προτιμά, είτε ένα τερματικό στην κυπριακή ΑΟΖ που θα υγροποιεί το φυσικό αέριο (όπως προβλέπει το σχέδιο του αγωγού Ισραήλ - Κύπρου), είτε μια λύση εξαγωγής προς την Αίγυπτο. Ούτε φυσικά θα ήθελε ποτέ η Λευκωσία να δοθεί η εντύπωση στην διεθνή κοινότητα ότι επιχειρεί να «μπει στην μύτη» της Τουρκίας, κάτι που θα οδηγούσε σε άσκηση πιέσεων για εσπευσμένη επίλυση του Κυπριακού.
Πηγή: energypress.gr
.gif)
.gif)
0 Σχόλια